Arjantinin Zar’ı
Arjantin, Pazar günü sağcı özgürlükçü Javier Milei'yi yeni cumhurbaşkanı seçti ve üç haneli
enflasyon, yaklaşmakta olan ekonomik durgunluk ve artan yoksulluğun hırpaladığı bir
ekonomiyi düzeltmek için radikal görüşlere sahip dışarıdan birine karşı zar attı. Ana akım siyasi
kesime karşı bir seçmen öfkesi dalgasına kapılan Milei, beklenenden daha geniş bir farkla
kazandı ve oyların yaklaşık %56'sını aldı.
Milei'nin karşılaştığı zorluklar çok büyük. 10 Aralık'ta göreve başlayacak olan Milei’nin,
%143'lük enflasyonu, karmaşık sermaye kontrollerini, Uluslararası Para Fonu'nun gıcırdayan
44 milyar dolarlık borç programını, yaklaşmakta olan resesyonu ve JPMorgan'ın eksi 15,3
milyar dolara sabitlediği net döviz rezervlerine sahip bir ekonomiyi düzeltmesi gerekecek. Milei
ekonomik şok terapisi sözü veriyor. Planları arasında merkez bankasının kapatılması, pesonun
düşürülmesi ve harcamaların kısılması yer alıyor.
Enflasyonu düşürmek amacıyla Arjantin merkez bankası gösterge faiz oranını %133'e
yükseltti; bu da peso cinsinden tasarrufları teşvik ediyor, ancak krediye erişime ve ekonomik
büyümeye zarar veriyor.
Milei, sermaye kontrollerini hızla geri alma ve sonunda ekonomiyi dolarize etme sözü verirken,
yakın gelecekte keskin bir devalüasyonun resmi ve paralel oranları birbirine yaklaştırması
muhtemel.
Arjantin'in merkez bankası döviz rezervleri 2006'dan bu yana en düşük seviyesine yakın ve net
anlamda analistler, büyük bir kuraklığın soya, mısır ve buğday gibi temel nakit mahsullerin
ihracatını etkilemesinin ardından negatif bölgede olduğunu düşünüyor. Düşük rezervler,
ülkenin büyük alacaklı Uluslararası Para Fonu'na (IMF) ve özel tahvil sahiplerine olan borçlarını
geri ödeme ve aynı zamanda önemli ithalatları karşılama kabiliyetini tehdit ediyor. Arjantin'in
gıcırdayan 44 milyar dolarlık IMF programını yenilemesi gerekecek.
Hükümet, maliyetlerin bir kısmını karşılamaya yardımcı olmak için Çin'le uzatılmış para birimi
takası konusunda anlaştı ve Brezilya gibi önemli ticaret ortaklarına yapılan bazı ödemeleri
ertelemek zorunda kaldı.
Latin Amerika'nın üçüncü büyük ekonomisi, kısmen mısır ve soya mahsullerini yarı yarıya
azaltan son kuraklığın etkisiyle bu yıl %2 küçülme yolunda ilerliyor. Üç haneli enflasyonun yanı
sıra, maaşlar ve tasarruflar aşındıkça insanların beşte ikisinin hali hazırda yoksulluk sınırının
altında yaşamasıyla bu durumun yoksulluk seviyelerini daha da keskinleştirmesi bekleniyor.
Arjantin'de 12 milyar dolarlık bir enerji açmazı da var: Enerji faturalarını normalin yüzde 15'inin
altında tutan bu sübvansiyonlar için Milei, tüm sübvansiyonları keseceğini söyledi ancak bunun
yavaş yavaş yapılması gerektiğini de kabul etti. Çünkü uygulanan ekonomi politikası yüzünden
nüfusun beşte ikisini yoksulluğa sürüklendi ve Sübvansiyonlar acıyı hafifletmeye yardımcı
oluyordu.
Ancak Arjantin'in derin bir mali açığı, negatif net dolar rezervleri var ve IMF'ye, tahvil
sahiplerine ve son zamanlarda Çin'e olan borçlarıyla riskli bir köstebek oyunu oynuyor.
Ekonomistler ve enerji analistleri genel olarak dünyanın en büyük ikinci kaya gazı rezervlerine
ve devasa Vaca Muerta (kaya petrolü) oluşumunda kaya petrolü bakımından dördüncü sıraya
sahip olan ülkenin, geçen yıl GSYİH'nın %2'sine yakın olan sübvansiyonları kesmesi gerektiği
konusunda hemfikir. Tüm bu sübvansiyonlar parasal emisyonla finanse ediliyor. Bu da bir
şekilde tüm nüfus tarafından enflasyon aracılığıyla ödeniyor.
Milei'nin zaferi Arjantin'in siyasi manzarasını ve ekonomik yol haritasını sarsacak ve tahıl,
lityum ve hidrokarbon ticaretini etkileyebilir. Milei, "komünistlerle" uğraşmayacağını söyleyerek
Çin ve Brezilya'yı eleştirdi ve ABD bağlarının güçlendirilmesinden yana olduğunu söyledi.
Yurtiçinde ise TCMB’den faiz beklentisi fixlendi desek yanılmamış oluruz. En son dün’ Societe
Generale analistleri de Kasım toplantısında politika faizinin 250 baz puan artışla yüzde 37,50
seviyesine ve Aralık ayında da benzer bir hamle ile politika faizinin yıl sonunda yüzde 40'a
çıkarılacağını tahmin ederken, Türkiye'nin CDS'i ise, 343,1 baz puan ile 19 Mart 2021'den bu
yana görülen en düşük seviyeyi geriliyordu. Bunda; enflasyonla mücadele de kararlılık
vurgusu, para politikasında başlayan normalleşme süreci, Fed'in güvercinleşmesi ve faiz
oranlarında zirvelerin görüldüğüne olan inançla gerileyen ABD 10 yıllık getirileri ve gelişmekte
olan ülkelerin risk priminde iyileşmenin yansımasına ana etmenler olarak dikkat çekmektedir
A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
www.a1capital.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.