Güne Başlarken (AlnusYatırım)

Robin Hood Merkez

Haftanın ilk gününe borsa fırtına gibi girip BIST100 96,732 seviyesini gördü ancak sonrasında yataya bağladı. Saat 16.30 dan sonra ise bankalar önderliğinde gelen satışlarla 95,100e kadar indi. Banka Endeksi % 1.5 artıya kadar çıkmışken son 1,5 saatte düşerek günü % 1.2 kayıpla kapattı. Dolar kuru da % 1.5 artışla 5.66'ya yükseldi.

O arada ne oldu da bankalar bu hareketi yaptı? Bankaların planlarında olmayan bir hamle bankaları biraz zora soktu da ondan! Bilindiği üzere yılbaşında 160 milyar dolar karşılığı döviz mevduatı varken Temmuz sonunda bu 187 milyar dolara çıktı yani 27 milyar dolar arttı. Dolayısıyla TL mevduatta ve TL kredi vermek sorun olmakta. Bunu engellemek için;

*Mayıs ayında Cumhurbaşkanı kararıyla döviz alanlara binde 1'lik vergi getirildi.(İhracatçılar sonradan muaf tutuldu) BDDK kararıyla 100 bin doların üzerinde döviz alımına bir gün bekleme kuralı getirildi.

*TCMB, 9 Mayıs'ta Yabancı para zorunlu karşılık oranlarının tüm vade dilimlerinde 100 baz puan artırılmasına (Etkisi 3 milyar $), 27 Mayıs'ta tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmasına (Etkisi 4.2 milyar $) 5 Ağustos'ta tüm vade dilimlerinde 100 baz puan artırılmasına (Etkisi 2.1 milyar $) karar vererek bankaların döviz tutmasının maliyetini artırdı. Hatta 5 Ağustos'ta USD cinsinden tutulan zorunlu karşılıklara verdiği faizi % 2'den % 1'e indirdi ki bankalar çekinsin. Böylece döviz mevduat tutan banka % 16sını (bu bir rekor) TCMB'ye park edecek ve ancak % 1 faiz alabilecek.

*19 Ağustos'ta yani dün TCMB, çok daha agresif davranarak TL kredi vermekte isteksiz kalan bankaları cezalandırma yoluna gitti. Öncelikle; TL kredi hacmi yıllık % 10dan fazla büyüyen bankalara TL mevduatlar için karşılık oranını %7 den %2ye indirecek diğerleri % 7 tutacak. Ağustos başı itibariyle Zorunlu Karşılığa Tabi Türk Lirası Yükümlülükler toplamı 1.1 trilyon TL iken ağırlıklı ortalama ZK oranı % 6.4'dür, yani 70 milyar TL ZK var diyebiliriz.

Kamu mevduat bankalarında 430 milyar TL mevduatı vardır. Dolayısıyla kamu bankaları 20 milyar TL civarında önceden kullanamadıkları bir kaynağa kavuşmuş olacaklar. Bu rakama yıllık % 13 faiz geliri alıyorlardı şimdi % 26 ile kredi verebilecekler. (Tam öyle değil zira TCMB, bunun önemli bir kısmının döviz/altın zorunlu karşılıklardan çekileceğini öngörüyor. Çünkü Bankalar TL mevduat için ZK'nın % 30unu döviz, % 35'ini altın olarak tutuyor)

Ayrıca TCMB, zorunlu karşılığa verdiği % 13 faizi, % 10 kredi büyümesi sağlamayanlarda % 5'e indirecek, sağlayanlarda % 15e çıkaracak. Gördüğümüz gibi zaten zorunlu karşılıkları bankalar çekecekleri için % 15e çıkarma çok önemli değil ama diğer bankalarda % 5e indirme çok önemli. Örneğin Garanti Bankası TL kredileri 2018/6'da 154.6 milyar TL iken 2019/6'da 154.8 milyar TL olmuştur. Son durumda TL mevduatı 102.5 milyar TL olan GARAN'ın ve hatta benzer diğer bankaların TL bazındaki gelir kaybı ne olur? Yüzde 10'u geçemeyenlerin toplam 1 yıllık gelir kaybı 1.5 milyar TL'yi bulacaktır. Bu yüzden düne kadarki geçerli tahminlerde revizyonlara gidilecektir. Zira önümüzdeki bilanço dönemlerinde bu tahminlerden her banka için farklı sapmalar olacaktır.

2019/ilk yarısı sonu itibariyle yıllık kredi büyümesi % 8 seviyesinde. Kamu mevduat bankalarında % 17 artış oranı özel mevduat ve yabancı bankalarda % 1 ekside. Ağustos itibariyle % 4 ekside. Yani kamular el birliğiyle kredi vererek piyasayı besliyor ancak diğer bankalar buna katılamadı. Özellikle TL kredi/Mevduat oranı kamu bankalarında % 150'ye ulaştı ki diğerlerinde % 137 seviyesinde. Düğünde oynamak istemeyen adamın piste sürülmesi gibi TCMB, "kamu bankaları yapabiliyor siz de yapın" demiş oldu. Bankalar biraz şaşırmışlardır tabi. Borsadaki banka yatırımcıları da... Kimin duasıysa çıksın ortaya, çünkü önümüzdeki günlerde "Alo, krediniz hazır" diye arayanınız çok olacak. Tabi, telafi için diğer ücretlere de zam yapacaklardır.



Alnus Yatırım Menkul Değerler A.Ş
www.alnusyatirim.com
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.