GSYH Büyümesi (Oyak Yatırım)

Yatırımlarda belirgin ivmelenme
3Ç2023 büyümesi %5.9… Yılın ilk iki çeyreğinde %3.9 büyüyen GSYH yılın üçüncü çeyreğinde %5.2 civarındaki piyasa beklentisi ve %5.1 seviyesindeki kurum beklentimize karşılık %5.9 olarak gerçekleşirken çeyrekten çeyreğe büyüme %0.3 oldu. 2022 sonunda 15 trilyon TL olan nominal GSYH üçüncü çeyrekte 4 çeyrek toplam bazda 19.2 trilyon TL’den 22.6 trilyon TL’ye ulaştı.
Büyümeye katkı yine iç talepten… 3Ç23’te büyümeye en büyük katkı 6.4 puan ile geçen senenin aynı dönemine göre %11.2 büyüyen özel tüketimden gelirken 2021 ilk çeyrekten bu yana yatırım büyümesi tüketim büyümesinden yüksek gerçekleşti. Yatırımlar üçüncü çeyrekte %14.7 büyümeyle GSYH büyümesine 3.9 puan katkıda bulundu. Üstelik yatırımların kompozisyonuna bakıldığında inşaat yatırımların%7.85 büyümesine karşılık makine ve teçhizat yatırımlarının %23.7 büyümesi deprem bölgesinin imarının ötesinde de yatırımlarda bir ivmelenme gerçekleştiğini gösterdi. Kapasite kullanımında 3Ç23’te %76.1’den %76.8’e yükselişin de sürdürülebilir büyümenin öncü göstergesi olan makine ve teçhizat yatırımları ile ilişkili olduğunu düşünebiliriz.
Dış talebin olumsuz katkısında düşüş… Dış talep büyümeyi aşağıya çekmeye devam etti ancak büyümeyi aşağı çekme miktarı önceki çeyreklere nazaran daha düşük gerçekleşti. Son 3 çeyrektir daralma gösteren ihracat yılın birinci üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %1.1 büyürken ithalat büyümesi %14.5 oldu. Önceki çeyrekte ihracat %9.4 daralmış, ithalat büyümesi %19.8 olmuştu. Böylece önceki çeyrekte dış talep GSYH büyümesinden 11 puanın üzerinde bir büyüklüğü silerken üçüncü çeyrekte büyümeyi 7 puan civarında aşağı çekmiş oldu.
Sanayi üretiminde hızlı toparlanma… Tarımsal üretim zayıf seyrini sürdürdü ve önceki çeyrekte %0.2 büyüyen tarımsal üretim üçüncü çeyrekte geçen yıla göre %0.3 büyüdü. Son dört çeyrektir daralan sanayi üretimi ise hızlı bir ivmelenme ile %6.7 büyürken imalat sanayi büyümesi %6.2 oldu. İnşaat %8.1 ile önceki çeyrekteki %6.6’lık büyümenin üzerine çıkarken en büyük hizmet kalemi olan ve içerisinde lokanta, otelcilik, depolama, lojistik, toptan ve perakende ticaret gibi sektörleri barındıran hizmetler kalemi yavaşlamasını sürdürdü. İkinci çeyrekte birinci çeyreğe göre yavaşlama gösteren hizmetler grubu büyümesi %6.8’den %4.3’e geriledi.
İşgücü ödemelerinde artış… Gelir yöntemi ile GSYH’nin detaylarına bakıldığında iş gücü ödemelerinin katma değerden aldığı payda önemli bir artış olduğunu görüyoruz. 2023 yılının üçüncü çeyreğinde iş gücü ödemeleri bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %117,2 artış gösterdi; net işletme artığındaki artış ise %50.7 oldu. İşgücü ödemelerindeki büyümeye rağmen işgücü ödemelerinin Gayri Safi Katma Değer (GSKD) içerisindeki payı bir önceki çeyrekteki %34,3 seviyesinden %32.2'ye geriledi, net işletme artığı ise %43.8’den %47.0’ye yükseldi.
Büyümede yavaşlama beklentisi… Yılın ilk 3 çeyreğinde %4.7 gibi kuvvetli bir oranda büyüyen GSYH’nin büyüme kompozisyonunun iyileşmeye başladığını tüketim odaklı büyüme halen geçerli olsa da yatırım harcamalarında bir iyileşme olduğuna şahit oluyoruz. İhracattaki düşüşün büyümeye dönmesiyle de yatırımlarda görülen toparlanma önümüzdeki dönemde ihracat performansında iyileşmenin sürmesi durumunda devam edecektir. Yılbaşından bu yana %60’ın üzerinde reel büyüme gösteren kamu yatırımları da yatırım ivmesine katkıda bulunacaktır. Ancak beklenenden daha yavaş bir büyüme performansı gösteren Çin ile para politikasındaki sıkılaştırmanın etkili olduğu Avrupa ekonomisindeki yavaşlama ihracat performansımızın hızlı bir şekilde düzelmesini engelleyebilir. Yılın son çeyreğine dair büyüme göstergelerinin de tüketimde ılımlı üretimde ise daha belirgin bir yavaşlama göstermesi nedeniyle büyümenin son çeyrekte 3Ç23’e nazaran daha düşük düzeyde gerçekleşmesini ancak yılın tamamına dair büyümenin OVP’de öngörülen %4.4’lük büyümeye yakın gerçekleşebileceğini düşünüyoruz


Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.