EPDK, Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik'e açıklık getirdi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) internet sitesinde yayınlanan açıklama aşağıda bulunuyor:

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (Kanun)’nun 14 üncü maddesi kapsamında
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ve Elektrik Piyasasında
Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ hazırlanmış ve
söz konusu ikincil mevzuat 2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak
yürürlüğe girmiştir. Söz konusu ikincil mevzuatın yürürlüğe girmesini müteakiben, lisanssız
üretim sektöründe yaşanan gelişmeler izlenmiş ve bu gelişmeler ışığında piyasanın daha
sağlıklı ilerlemesi ve yatırımların hayata geçmesini teminen hazırlanan mevzuat değişiklikleri
muhtelif tarihlerde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Lisanssız elektrik üretimine ilişkin mevzuat kapsamında beş binden fazla üretim
tesisinin geçici kabulü tamamlanarak yaklaşık 5800 MW kurulu güç işletmeye alınmış ve bu
üretim tesisleri yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücümüzün artışına ve
ülkemizin yerli ve milli enerji politikasına büyük katkı sağlamıştır.
Arazi kurulumlarındaki anılan başarıyı müteakip gelinen süreçte Kurumca hazırlanan
mevzuat taslağı kamuoyu görüşüne sunulmuştur. Kuruma iletilen her görüş titizlikle
incelenmiş, yapılan çalışmalar nihayetinde hazırlanan yeni ‘Elektrik Piyasasında Lisanssız
Elektrik Üretim Yönetmeliği’ (Yönetmelik) 12/05/2019 tarihli ve 30772 sayılı Resmi
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin nihai amacı tüketilen enerjinin yerinde üretilmesi ve şebekeye olan
ihtiyaçların en aza indirilmesi olup, lisanssız üretimin esasen tüketime özgüleşmiş üretim
haline gelmesi amaçlanmıştır.
Yönetmeliğin yanı sıra lisanssız üretim başvuruları ile birleşme, bölünme, pay devri
gibi iş ve işlemlerde sunulacak bilgi ve belgeler 16/05/2019 tarihli ve 8587 sayılı Kurul Kararı
ile belirlenmiş, 21/05/2019 tarihli ve 30780 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak kamuoyuna
ilan edilmiştir. Lisanssız üretim kapsamında yapılacak iş ve işlemlerde bahse konu Kurul
Kararı ile belirlenen bilgi ve belgelerle başvuru yapılması olası mağduriyetleri önleyecektir.
Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesislerinde uygulanacak sistem kullanım
bedelleri ile birleşme, bölünme, tüketim tesisi değişikliği, pay devri gibi iş ve işlemlerde
alınacak ‘İşlem Ücretleri’ ile 10 kW ve altı çatı/cephe uygulamalı GES’ler için Proje Kabul ve
Proje Onay bedelleri 20/06/2019 tarihli Kurul Kararları ile belirlenmiş, 26/06/2019 tarihli ve
30813 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak kamuoyuna ilan edilmiştir.
Lisanssız elektrik üretimi uygulamalarının yeknesaklığına katkı sağlamak, piyasa
katılımcılarının görev ve sorumluklarının anlaşılmasında tereddütleri ortadan kaldırmak,
lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuatta yapılan değişiklikler kapsamında uygulama
birliğinin sağlanmasına katkı sunmak ve muhtemel mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla
aşağıda yer alan hususların hatırlatılmasında fayda görülmüştür.

1. Yönetmelik ve Tebliğ tek bir mevzuat haline getirilerek Tebliğ yürürlükten
kaldırılmıştır. Tebliğ’de yer alan teknik hususlara ilişkin düzenlemelerden gerekli
görülenler Yeni Yönetmeliğe aktarılmış, ‘İlgili teknik mevzuat kapsamındaki işlemler’
başlıklı 6 ncı madde ile de teknik hususlar kapsamında faaliyet gösterilmesi
gerektiğine, aykırılık olması halinde üretim tesisinin sistemden hangi koşullarda
ayrılacağına ilişkin hükümler getirilmiştir.
2. Yayınlanan Yönetmelik Taslağı’nda elektrik depolama faaliyetlerine ilişkin
düzenlemeler yer almakla birlikte bahse konu hususun Kurumumuzca farklı bir
düzenleme kapsamında ele alınması hasebiyle ilgili maddeler Yönetmelik’te yer
almamıştır.
3. Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı başvurular ile münhasıran tahsisi gerçekleştirilen
başvurulara ilişkin TEİAŞ’ın kapasite belirleyeceğine ilişkin hükümler Yönetmelik’te
yer almamıştır. Dolayısıyla tüm başvurular -TEİAŞ tarafından trafo merkezi özelinde
arıza akım limiti konusunda görüşün olumlu olması halinde- komisyonca
gerçekleştirilecek teknik değerlendirme kapsamında başvurunun Yönetmelik, ilgili
teknik mevzuat ile ilgili mevzuata uygunluğu esas alınarak, kurulması planlanan
tesisin ölçme ve koruma sistemi açısından değerlendirilmesi yapılarak
değerlendirilecek ve sonuçlandırılacaktır.
4. Bilindiği üzere 23 Mart 2016 tarihinde yapılan mevzuat değişikliği ile lisanssız üretim
tesislerinin dağıtım sistemine bağlanabilmesi için tesis edilecek dağıtım varlıklarının
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin 21 inci maddesi
kapsamında tesis edilebilmesi mümkün kılınmış, ilgili düzenleme ile Yönetmelik
hükümleri çerçevesinde yalnızca söz konusu üretim tesisinin mevcut dağıtım sistemine
bağlanabilmesi için gerekli olan ve esasen dağıtım şirketi tarafından yapılması gereken
yatırımların, istenmesi halinde kullanıcı tarafından yapılabilmesi hedeflenmiştir.
23 Mart 2016 sonrasında dağıtım varlıkları Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem
Kullanım Yönetmeliği’nin 21 inci maddesi kapsamında da tesis edilebilecek iken, bu
tarih öncesinde bağlantı görüşünün, dağıtım sisteminin mevcut kapasitesine göre ilgili
şebeke işletmecilerince oluşturulması gerekmekte idi.
Tüm bu hususlar dikkate alındığında Yönetmelik uyarınca 23 Mart 2016 tarihinden
önce toplulaştırılarak veya tekli de olsa münhasıran lisanssız üretim tesisleri için
verilmiş olan bağlantı görüşleri çerçevesinde yapılmış olan ve 17 Ocak 2018 tarihi
itibariyle ilgili şebeke işletmecisince henüz devralınmayan, dağıtım tesisi niteliğini
haiz tesisler üzerinden bağlantı görüşü verilmesi ve dağıtım varlığının ortak kullanım
haline gelmesi durumunda ortak kullanım haline gelen kısmın iz bedelle ilgili şebeke
işletmecilerine devredilmesi gerekmektedir.
5. İmdat grupları ile şebekeden izole kurulacak üretim tesisleri (off-grid) için ilgili
şebeke işletmecilerinden Yönetmelik kapsamında herhangi bir izin alınmaksızın
şebeke işletmecilerine bildirim yapılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.
6. Hidrolik kaynaklara dayalı üretim tesisleri açısından başvuru süreci yeniden
tanımlanmış, diğer kaynaklara dayalı üretim tesisleri ile uyumlu hale getirilmiştir. Bu
kapsamda su kullanım hakkının edinimine yönelik belge ile beraber lisanssız üretim
başvuruları ilgili şebeke işletmecilerince değerlendirmeye alınacaktır.
7. 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında yeni kurulacak üretim
tesislerinin kurulu gücünün tüketim tesislerinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme
gücüne eşit ya da bu güçten düşük olması gerekmektedir. Yine kamu kurumlarına
tanınan istisna hariç olmak üzere (30. Madde kapsamındaki düzenleme) bütün üretim
tesislerinin tüketim tesisi ile aynı ölçüm noktasında yer alması gerekmektedir. Ayrıca,
gerçek ve tüzel kişilerce 5 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
kurulacak güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin çatı ve cephe uygulamalı olarak
gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu üretim tesislerinde üretilen ihtiyaç fazlası enerji
10/05/2019 tarihli ve 30770 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca tüketim tesisinin abone grubuna ait perakende tek
zamanlı aktif enerji bedeli üzerinden on yıl süre ile satın alınacaktır. Bu tarihten önce
bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu alan tesisler açısından ihtiyaç fazlası enerjiye
istinaden ilgisine göre 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi
Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun veya 21/06/2018 tarih ve 30455 sayılı
Resmî Gazete’de yayınlanan 30/04/2018 tarihli ve 2018/11837 sayılı Kararname
hükümleri uygulanacaktır.
8. Başvuruların değerlendirilmesine ilişkin izlenecek süreç aşağıdaki gibidir.
Örnek olarak Mayıs ayında yapılan başvurular için;
Ø 1 - 31 Mayıs ® Başvuruların alınması ve derlenmesi,
Ø 1-15 Haziran ® Mayıs ayı başvurularının evrak değerlendirilmesi,
Ø 16 Haziran ® Evrak değerlendirme sonuçlarının internet sayfasında ilanı,
Ø 16-18 Haziran ® Eksikliklere ilişkin tebliğ-Kısa devre akım limitine ilişkin
TEİAŞ görüşü sorulması,
Ø 31 Haziran ® Eksiklik bildirilen başvurular için eksikliklerin
tamamlanması-TEİAŞ’ın kısa devre akım limitine ilişkin görüş bildirmesi,
Ø 1-15 Temmuz ® Mayıs ayı başvurularının teknik değerlendirilmesi,
Ø 16 Temmuz ® Teknik değerlendirme sonuçlarının internet sayfasında
ilanı,
Ø 16-18 Temmuz ® Teknik değerlendirme sonuçlarına ilişkin tebliğ,
Ø 16 Temmuzu izleyen on iş günü ® Teknik değerlendirme raporu için
EİGM’ye bildirim ® EİGM’nin otuz gün içinde teknik değerlendirmeyi
sonuçlandırması ® Rüzgar enerjisine dayalı başvurular için teknik etkileşim
izni sürecinin başlaması,
Ø Rüzgar ve güneş enerjisi dışındaki başvurular için teknik yönden
değerlendirmeyi izleyen bir ay içerisinde,
Güneş enerjisine dayalı başvurular için teknik değerlendirme raporunun
olumlu olmasını izleyen bir ay içerisinde,
Rüzgar enerjisine dayalı başvurular için teknik etkileşim izninin olumlu
olmasını izleyen bir ay içerisinde,
bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu tebliğ edilir.
10. Yönetmelik’te getirilen düzenleme ile Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra
yapılacak başvurular neticesinde geçici kabulü tamamlanan üretim tesisleri için
mevzuatta tanımlanan diğer şartları sağlamak koşuluyla güç artışı yapılabileceğine
dair düzenleme yapılmıştır.
11. Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarih öncesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu
almaya hak kazanan ve üretim ile tüketim tesisinin aynı ölçüm noktasında yer
almadığı üretim tesislerinin iç tüketim miktarı (üretim tesisi ve üretim tesis sahasında
yer alan her türlü yapı, ekipman), tüketim tesisinin saatlik mahsuplaşmasına dahil
edilerek hesaplamalarda dikkate alınacaktır. Bahse konu tüketim için perakende satış
sözleşmesi imzalanan (abonelik tesis edilen) durumlar için Geçici 3 üncü madde
kapsamında işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
12. Üretim tesislerine ilişkin sayaçların ilgili şebeke işletmecisi, uzaktan izleme ve kontrol
için gerekli ekipman ve altyapının üretim tesisi sahibi kişi tarafından temin ve tesis
edilmesi gerekmektedir.
13. Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten önce bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu
alan tesisler ve Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra bağlantı anlaşmasına
çağrı mektubu alan yenilenebilir enerji kaynağına dayalı olmayan tesisler için saatlik
mahsuplaşma (Geciçi 1 inci madde kapsamındaki düzenleme hariç olmak üzere),
Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu
alan yenilenebilir enerji kaynağına dayalı tesisler için aylık mahsuplaşma hükümleri
uygulanacaktır.
Üretim faaliyeti göstermek isteyen kişilerce, çatı ve cephe uygulamalı olma şartı
aranmaksızın, tüketim tesisiyle aynı ölçüm noktasında 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (ç) bendi kapsamında kurulacak üretim tesislerine de aylık mahsuplaşma
hükümleri uygulanacaktır.
Aylık mahsuplaşma sisteminde bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüne kadar
üretim tesisi kurulmasına imkan tanınıyor olmakla birlikte mevcut yatırım
maliyetleri ve elektrik fiyatları dikkate alındığında özellikle güneş enerjisine dayalı
üretim tesisleri için kişilerin aylık tüketimlerini karşılayacak büyüklükte üretim
tesisi kurmasının yatırımın geri dönüş süresi açısından avantaj sağlayacağının
hatırlatılmasında fayda görülmektedir.
 https://docs.google.com/viewerng/viewer?url=http://www.epdk.org.tr//PortalAdmin/Uploads/Content/News/09bec0f882020.pdf&embedded=true