Enflasyon ve TRY etkileşimi, çekirdek enflasyon ve ÜFE enflasyonist risklerin yüksek olmasına neden oluyor (GCM Forex)

Enflasyon ve TRY etkileşimi, çekirdek enflasyon ve ÜFE enflasyonist risklerin yüksek olmasına neden oluyor…
 
Temmuz ayında açıklanan aylık %0,55’lik, yıllık %15,85’lik enflasyon gerçekleşmeleri piyasanın beklediğinin altında, buna karşın enflasyonda 15 yıllık zirveyi de yeniliyor. Çekirdek enflasyon da Temmuz ayında, manşet enflasyondan daha hızlı %0,93’lük artış gösterdi ve %14,60’tan %15,10’a çıktı. Enflasyon ve TRY çift taraflı etkileşime girmiş durumda; yerel paramızdaki değer kayıpları enflasyon üzerindeki baskısı artırmaya devam ediyor.
 
Ana harcama gruplarına göre değişimlere baktığımızda; en çok artış gösteren kalemlerin aylık bazda %2,26 ile lokanta ve oteller, %4,76 ile haberleşme, %1,82 ile ev eşyası olduğunu görüyoruz. Gıda ve alkolsüz içecekler aylık bazda Temmuz’da %0,28 gerilese de, yıllık gıda enflasyonu %19,40 seviyesinde oldukça yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. Aylık bazdaki düşüş, yoğunlukla %3,12 gerileyen taze meyve ve sebze kaynaklı, işlenmemiş gıda da düşüş var ancak işlenmiş gıdalar %1,13 artmış durumda. Giyim ve ayakkabıda %3,07, haberleşmede %0,11’lik gerileme var. Özel kapsamlı göstergelerde, çekirdek enflasyon dediğimiz C göstergesinde TRY’deki değer kaybının etkisiyle aylık bazda %0,93 ile yıllık %15,10’a hızlı bir yükseliş var. Enerji enflasyonu artmaya devam ediyor, USD’ye bağlı enerji fiyatları nedeniyle aylık bazda %0,54 artış görülmektedir.
 
Üretim maliyetlerindeki yukarı yönlü baskılanma da, enflasyonist risklerin iyice artmasına neden oluyor. ÜFE’deki yoğun artışın devam ediyor olması, daha tüketiciye yansımamış maliyet artışları olmasından dolayı TÜFE açısından da olumlu sinyaller vermemektedir. Aylık %1,77 artan ÜFE, böylece yıllık bazda %25’e sıçramış durumda. Sektörlerde ve sanayi gruplarının tamamında hızlı yükselişler var. İthal girdi kullanımı çerçevesinde döviz kurlarındaki artışın etkisi ara malına ve sermaye malına %3 üzeri artış olarak yansıdı, hammadde maliyetindeki artış çerçevesinde imalat sanayiindeki maaliyetler de %1,87 artırmıştır. Enerjide üretici bazındaki maliyet artışı Temmuz’da ise %1,01 seviyesinde…
 
Aylık %0,55’lik manşet enflasyon artışı beklenti altı olsa da, çekirdek enflasyondaki ve ÜFE’deki yükselişin daha ciddi sinyaller verdiği görülmektedir. ÜFE’nin %25’e gelmesi, TÜFE açısından sonraki aylara yönelik riskleri artırmakta… Üretici tarafındaki maliyetlerde halen tüketici fiyatına yansımamış önemli bir bölüm söz konusudur. USD kurundaki artışların da, üreticiyi yeni mal tedarik edeceği zaman ilave maliyetlere maruz bıraktığını düşünecek olursak, bunun tüketici tarafına yansıması takip eden aylarda beklenenden yüksek derecede olabilir. Bu da Ekim - Kasım - Aralık döneminde enflasyonda artışın söz konusu olabileceğini göstermektedir. BOTAŞ’ın doğalgaz zammı ve elektrik üretim santrallerinin doğalgaz ödemelerini USD bazında yapacak olması bu bağlamda önemli bir ayrıntı… Enerji maliyetleri hali hazırda büyük oranda dışa ve döviz kurlarına bağlı durumda..

 
TUCPIY eklennecek

TRY, USD’ye karşı bir yıl öncesine göre %25 daha zayıf durumda. Güncel enflasyon gerçekleşmelerinden Eylül toplantısına veya daha sonrasına ilişkin bir Merkez Bankası tahmini yapmak zordur. 24 Temmuz’da piyasa beklentisinin aksine faiz artırmayan Merkez Bankası, iç talepteki yavaşlamaya bağlı olarak enflasyonda düşüş bekliyor. Yılsonu tahmini olsa %13,4 ise halen daha piyasanın genel beklentisine göre daha düşük kalıyor. Ancak ABD ile yaşanan son yaptırım krizinden sonra TRY’de meydana gelen değer kaybı sürekli hale gelirse enflasyonist baskıları da elbette artırabilir. Enflasyonun yüksek kalmaya devam etmesini bekliyoruz. TRY’deki düşüşün devam etmesi ve yüksek petrol fiyatları tüketici fiyatlarına henüz tam olarak yansımamıştır.
 
Enflasyonla mücadele oldukça uzun ve zorlu bir süreci içerebilir, Merkez Bankası da zaten 2020’ye kadar %5 enflasyon hedefine ulaşamayacağını son enflasyon tahminleri ile kabul etti. Merkez Bankası’nın nasıl bir aksiyon alacağını böyle bir senaryoda eelbette göreceğiz, ancak olaya sadece para politikası olarak bakmamak gerekir. Tabii, TRY’deki düşüşün devam etmesi Merkez Bankası’nı da rahatsız edecektir. Bunun yanında özellikle mali politikalar tarafında sıkılaşma konusu önemli olacaktır. Bu konuda izlenecek mali politikalar konusunda OVP önemli ayrıntılar içerebilir.




 GCM Forex
 GCM Menkul Kıymetler A.Ş.
 www.gcmforex.com


                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayannılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.