Endüstriyel metaller… Küresel ekonomi için önemli bir temel olan endüstriyel metal fiyatları, ekonomilerin yeniden açılmasıyla birlikte salgın sonrası büyük bir ralli gördü. Artan talep ve daha yavaş arz değişikliklerinin birleşimi fiyatları tırmanmaya teşvik ediyor. Fiyatlamalardaki artış, yüksek maliyetlerin enflasyon geçişkenliği etkisini ortaya koyuyor. Arz tarafındaki yavaşlık ve uzun teslimat süreleri piyasada mal sıkışıklığına neden oluyor.
Altın bakır oranı nasıl okunur? İnşaat ve altyapı projelerinde bakırın rolü nedeniyle ekonomik büyüme ile ilişkilendirilebileceğinden, altın ve bakır oranı ekonomik büyüme için piyasa duyarlılığının bir göstergesi olarak kullanılabilir. Bu nedenle, altın-bakır oranındaki düşüş, gelecekteki ekonomik büyüme beklentilerinin yükseldiğinin bir işareti olarak görülebilir. Bloomberg terminalinde 30 yıllık altın/bakır oranı grafiğine baktığımızda, piyasadaki ekonomik gerilemenin artış dönemlerinde arttığı, büyüme dönemlerinde ise ekonominin iyi performans gösterdiği gözlemleniyor. Ekonominin büyüme trendi pozitifse bakır iyi performans gösteriyorsa ya da yavaşlama eğilimindeyse altın daha güçlü bir performans gösterdi. Oran, 2008 küresel kriz döneminde son 30 yılın zirvesine ulaştı.
Metal fiyatları ekonomik denge etkisi… Uzun süreli bir metal patlaması, özellikle büyük ihracatçılar için önemli ekonomik kazanımlar sağlayabilir. Metal ihraç eden ülkelerin ithalatçı ülkelere göre yaşadığı ekonomik büyüme hızına fazladan ek olabiliyor. Benzer pozitif etkileri elbette cari denge ve bütçe dengeleri açısından da gözlemleme şansımız olabilir. Maden üretimini hızlı bir şekilde artırmak neredeyse imkansızdır, talep ne kadar artarsa artsın büyük yeni madenler bulmak zordur.
Bakır, günümüzde hala yaygın olarak kullanılan bir endüstriyel metaldir. Bakır ayrıca saf bakırdan bile daha sert ve daha güçlü olan pirinç ve bronz gibi alaşımlar yapmak için diğer metallerle birleştirilebilir. Dolayısıyla kullanım alanı çok geniş ve sanayideki üretimde çok ciddi bir yer tutuyor. Modern dünyanın en büyük bakır üreticileri Şili (dünya arzının %28,4'ü), Peru (%12,1), Çin (%8,2), Kongo (%6,3) ve ABD'dir (%6,2). Şili’de seçimleri solcu lider Boric kazandı. Yeni devlet başkanı, dünyanın en büyük bakır üreten ülkesinde önerilen bir madencilik projesini engelleyerek iklim değişikliğiyle mücadele sözü de dahil olmak üzere sert politikalar izleyebilir. Şili, Latin Amerika'da Soğuk Savaş sırasında ABD egemenliğinden kopan ve 1970'de Salvador Allende'nin seçilmesiyle sosyalizmi sürdüren ilk ülke olmuştu. Birkaç yıl sonra, Pinochet'nin darbesi sağcı bir askeri yönetim dönemini başlattığında rotayı tersine çevirdi. Boric, Küba ve Venezuela tarzı otoriter bir sosyalizme sapmadan, Avrupa tarzı daha sosyal bir demokrasi benimsemeyi istiyor. Ayrıca, seçimlerden sonra ortaya çıkan tablo da bölünmüş bir kongre yapısına işaret ediyor.
Sonuç? Tedarik zincirleri önemli bir yer tutuyor. Tteknoloji ve altyapının çoğu endüstriyel metallere bağlıdır. Gittikçe daha fazla ülke karbon emisyonlarını düşürme ve daha temiz enerji taahhütlerini ciddiye aldıkça, bu metallere olan ihtiyacın artmaya devam etmesi bekleniyor. Bakır, alüminyum, çinko ve nikelin tümü, yaklaşmakta olan enerji geçişinde önemli bir rol oynamaktadır. Potansiyel riskler arasında aşırı yüksek petrol fiyatları ve ABD'deki gerekli ilgili altyapı projeleri üzerinde siyasi mücadele (elektrik üretimi ve elektrik şarj şebekelerinin uygulanması) sayılabilir.
Fiyat ve yatırım risklerinde dolayısıyla, üretim ve talep ekseninde gruplaşma ile birlikte siyasi mücadeleler, ideolojik değişimler ve Omicron koronavirüs çeşidinin yayılmasının küresel ekonomik toparlanmayı engelleyeceğine dair korkular da yer tutabilir. Daha fazla karantina, metal talebine zarar verebilir.
https://terayatirim.com/arastirma/makro-perspektif/231220211739
Enver Erkan
Araştırma - Başekonomist
Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
www.terayatirim.com
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.