Dış ticaret açığı, GTS kapsamında Ekim ayında % milyar dolar olarak gerçekleşti - Ticaret Bakanlığı

Ticaret Bakanlığı, Ekim ayına ilişkin resmi olmayan Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında geçici dış ticaret verilerini yayınladı.


I.I.A. GTS Kapsamında Genel İhracat ve İthalat

Ekim ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 5,62 oranında, ithalat ise % 8,54 oranında artmıştır.

2020 yılı Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre;
• İhracat, % 5,62 artarak 17 milyar 333 milyon dolar,
• İthalat, % 8,54 artarak 19 milyar 729 milyon dolar,
• Dış ticaret hacmi, % 7,16 artarak 37 milyar 62 milyon dolar seviyesine yükselirken,
• İhracatın ithalatı karşılama oranı % 87,86,
• Altın hariç İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 95,3 seviyesine yükselmiştir.

Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgını nedeniyle dünya ekonomilerinde yaşanan daralmanın olumsuz etkilerinin, hem ülkemizin hem de dünya ekonomilerinin normalleşme sürecine girdiği Haziran ayından itibaren ortadan kalkmaya başladığı görülmektedir.

Haziran ayında başlayan bu olumlu trendin daha da belirgin hale geldiği anlaşılmaktadır. Nitekim, Nisan ayında 8 milyar 975 milyon dolar olan ihracatımız, Mayıs ayında 9 milyar 956 milyon dolar, Haziran ayında 13 milyar 462 milyon dolar, Temmuz ayında 15 milyar 11 milyon dolar, Ağustos ayında 12 milyar 463 milyon dolar, Eylül ayında 16 milyar 13 milyon dolar ve Ekim ayında ise 17 milyar 333 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. İhracatımız, pandemi öncesi seviyelerini de aşarak, 2020 yılının en yüksek ihracat değerine ulaşmıştır. Bu değer ile tüm yıllar içerisinde en yüksek Ekim ayı ihracat değeri gerçekleşmiştir. Ayrıca, Ocak-Eylül döneminde % 75,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının da Ocak-Ekim döneminde %77,1 seviyesine çıktığı görülmektedir.

Diğer taraftan, işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 95,3 gibi oldukça yüksek bir seviyeye çıktığı anlaşılmaktadır. Ocak-Ekim dönemine bakıldığında ise bu oran % 85,7 düzeyine yükselmektedir.

GTS kapsamında son 12 aylık dönemde,

• İhracat bir önceki döneme göre % 7,18 oranında azalarak 167 milyar 288 milyon dolar, ithalat ise %4,44 oranında artarak 214 milyar 199 milyon dolar olmuştur.
• Dış ticaret hacmi bir önceki döneme göre % 1,00 oranında azalarak 381 milyar 486 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 78,1 olmuştur.

I.I.B. GTS Kapsamında Geniş Ekonomik Grupların (GEG) Sınıflamasına Göre İhracat ve İthalat

En fazla ihracat “Ham madde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır.
2020 yılı Ekim ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ihracat incelendiğinde; en çok ihracat “Ham madde (Ara mallar)” (7 milyar 958 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Tüketim malları” (7 milyar 238 milyon dolar) ve “Yatırım (Sermaye) malları” (2 milyar 15 milyon dolar) grupları takip etmiştir.

En fazla ithalat “Ham madde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır.

2020 yılı Ekim ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ithalat incelendiğinde; en çok ithalat “Ham madde (Ara mallar)” (13 milyar 731 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Yatırım (Sermaye) malları” (3 milyar 585 milyon dolar) ve “Tüketim malları” (2 milyar 392 milyon dolar) grupları takip etmiştir.

I.I.C. GTS Kapsamında Fasıllara Göre İhracat ve İthalat

GTS’ye göre en fazla ihracat yapılan fasıl “Motorlu Kara Taşıtları” olmuştur.
2020 yılı Ekim ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları” faslını (2 milyar 547 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” (1 milyar 681 milyon dolar) ve “Örme giyim eşyası ve aksesuarı” (979 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.
Tablo 4: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) (GTS)
 
GTS’ye göre en fazla ithalat yapılan fasıl “Kazanlar ve Makinalar” olmuştur.

2020 yılı Ekim ayında en çok ithal edilen “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” faslını (2 milyar 401 milyon dolar), “Kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar” (2 milyar 126 milyon dolar) ve “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler” (2 milyar 112 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.
  
I.I.D. GTS Kapsamında Ülkelere Göre İhracat ve İthalat

GTS’ye göre en fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olmuştur.
2020 yılı Ekim ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1 milyar 620 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 495 milyon dolar) ve Irak (966 milyon dolar) izlemektedir.
 
 
GTS’ye göre en fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, Çin ve Rusya Federasyonu olmuştur.
2020 yılı Ekim ayında en fazla ithalat yapılan ülke Almanya (2 milyar 257 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Çin (1 milyar 919 milyon dolar) ve Rusya Federasyonu (1 milyar 330 milyon dolar) izlemektedir.
 
I.I.E. GTS Kapsamında Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat

GTS’ye göre 2020 yılı Ekim ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli Deniz Yolu taşımacılığı olmuştur.
2020 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (10 milyar 302 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (5 milyar 295 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 509 milyon dolar) izlemektedir.

GTS’ye göre 2020 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (10 milyar 129 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” ulaşımı (4 milyar 408 milyon dolar) ve “Hava Yolu” (2 milyar 792 milyon dolar) izlemektedir.

I.I.F. GTS Kapsamında Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat

2020 yılı Ekim ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (11 milyar 488 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (2 milyar 171 milyon dolar) ve “Vesaik Mukabili Ödeme” (1 milyar 992 milyon dolar) takip etmiştir.
 

2020 yılı Ekim ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (10 milyar 225 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (5 milyar 403 milyon dolar) ve “Bedelsiz” (1 milyar 420 milyon dolar) takip etmiştir.