TEPAV İstihdam İzleme Bülteni’nin 128. sayısı yayımlandı.
Ocak 2023’e ait sigortalı çalışan istatistiklerinin deprem bölgesindeki iş gücü kaybına yönelik önemli bilgiler içerdiği düşünülmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), sigortalı çalışanlara ait Ocak 2023 verilerini 31 Mart 2023 tarihinde açıklamıştır. İlgili istatistikler 26 Şubat 2023 tarihine kadar beyan edilen bildirimlere dayanmakla beraber, depremler nedeniyle Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa ve Elazığ illeri için mücbir sebep hali ilan edilmiş, ilgili illerde bulunan vatandaşlar için 6 Şubat ile 30 Nisan arasında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi gereken her türlü bilgi, belge ve beyannameler 26 Mayıs 2023 tarihine kadar ertelenmiştir. Erteleme tarihinin bitimi sonrası Haziran ayı sonunda yayınlanacak Nisan verilerinin daha kesin bilgiler içereceği dikkate alınmakla birlikte, Ocak ayına ait sigortalı çalışan istatistiklerinin deprem bölgesindeki yıkım, hasar ve göç nedeniyle karşılaşılan mevcut iş gücü kaybına yönelik önemli bilgiler içerdiği düşünülmektedir.
Ocak ayında toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 3,5 (766 bin) artmış, aylık olarak ise yüzde 3,4 (805 bin) azalmıştır ve 22 milyon 935 bin olarak gerçekleşmiştir. Toplam sigortalı çalışanların yüzde 72,2’sini sigortalı ücretli çalışan grubu oluşturmakta ve istihdamın genel seyrini belirleyici olmaktadır. Bu gruptaki yıllık değişim yüzde 3,8 (612 bin 732) artış yönlü iken aylık olarak yüzde 4,5 (779 bin 635) oranında gerileme kaydedilmiştir. Diğer taraftan, esnaf-çiftçi grubundaki yıllık değişim yüzde 2,6 artış yönünde olmakla beraber alt sınıflarda değişimler farklıdır; bu dönemde esnaf sayısında yüzde 3,0 (75 bin 739), çiftçi sayısında ise yüzde 0,6 (3 bin 111) artış görülmüştür. Bu gruptaki aylık değişimler ise, esnaf sayısında yüzde 0,3, çiftçi sayısında ise yüzde 3,2 oranında düşüş şeklindedir. Kamu sektöründe sigortalı çalışan sayısındaki yıllık artış yüzde 2,3, aylık düşüş yüzde 0,3’tür.
Ocak ayında inşaat dışındaki sektörlerin hemen hepsinde yılın en düşük istihdam artış oranları gerçekleşmiştir; özellikle imalat ve toptan-perakende ticaret sektörlerindeki ivme kayıpları dikkat çekmektedir. Sigortalı ücretli çalışanların yüzde 52,3’ü üç ana sektörde istihdam edilmektedir. Bu sektörler, sırasıyla, imalat (yüzde 26,8), toptan ve perakende ticaret (yüzde 15,4) ve inşaat (yüzde 10,1) sektörleridir. Yıllık değişimlere bakıldığında, imalat ve toptan-perakende ticaret sektörlerinde yıllık artışların önemli oranda gerilediği; imalatta yüzde 0,4’e, toptan ve perakende ticaret sektöründe ise yüzde 2,9’a düştüğü gözlenmektedir. Bunun yanı sıra, inşaat sektöründe geçtiğimiz aylarda yaşanan artış eğilimi yüzde 13,3 ile hızlanarak devam etmiştir. Diğer taraftan, hizmet sektörlerinden finans ve sigorta faaliyetlerinde istihdam yıllık olarak daralmış (yüzde 5,1), diğerlerinde de artış oranları önemli oranda düşmüştür.
Ocak ayı itibarıyla deprem bölgesinde yer alan 11 ilin sigortalı ücretli istihdam içindeki payı yüzde 7,7’dir ve çalışan sayısındaki düşüşler yıllık 465 bin 695 (yüzde 26,8), aylık ise 614 bin 272 (yüzde 32,5) olmuştur. Ocak ayında afet bölgesindeki iller başta olmak üzere on üç ilde istihdam yıllık olarak gerilemiştir. Kahramanmaraş 113 bin 330 (yüzde 68,1), Hatay ise 111 bin 344 (yüzde 57,9) çalışan kaybı ile istihdamı en fazla daralan ilk iki ildir. Onları 92 bin 89 ile Gaziantep (yüzde 25,8), 53 bin 78 ile Malatya (yüzde 45,9) ve 30 bin 453 ile Adıyaman (yüzde 46,7) izlemektedir. Adana (yüzde 6,5), Osmaniye (yüzde 29), Urfa (yüzde 10,4), Elazığ (yüzde 4,9) ve Kilis de (yüzde 11,2) deprem bölgesinde olan ve en fazla istihdam kaybı yaşayan diğer illerdir.
Ocak ayında tekstil ürünleri imalatı sektörü, 91 bin 510’luk çalışan sayısı ile en fazla istihdam kaybeden sektör olmuştur. Yıllık değişimi de yüzde 18,4 oranında daralmaya işaret etmektedir. 89 alt sektörün 19’unda sigortalı ücretli çalışan sayısında azalma görülmüştür. Tekstil ürünleri imalatı dışında, finansal hizmetler (16 bin 543), ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar (12 bin 862) ve hukuki ve muhasebe faaliyeti sektörleri de (7 bin 427) çalışan sayısı olarak istihdamı en çok daralan diğer sektörlerdir. Oransal olarak bakıldığında ise istihdam en hızlı ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sektöründe (yüzde 25,5) gerilemiştir. Bu sektörü yüzde 18,4 azalışla tekstil ürünleri sektörü takip etmiştir.
