ÇKP Kongresi ardından... Çin’de karizmatik bir lider: Xi Jinping (KapitalFX)

ÇKP Kongresi ardından... Çin'de karizmatik bir lider: Xi Jinping...

Büyük bir kısmı kapalı kapılar ardında gerçekleşen Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 10 yılda iki kere düzenlenen kongresinin son gününde parti tüzüğünde yapılan değişiklikler oldukça önemli. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in teori ve ideolojileri kadar ismi de ÇKP tüzüğünde Çin'in efsanevi tarihi liderleri Mao Zedong ve Deng Xiaoping'in isimleri ile birlikte yer alacak. Böylece Çin'in son dönemdeki en otoriter Devlet Başkanı olan Xi Jinping, Mao ve Deng ile aynı statüye yükseltilmiş oldu. Bu elindeki gücün arttığı anlamına geliyor, böylece yeni dönem Çin ekonomisinin döünştürülmesine yönelik reformlar da Xi'nin güçlü ve otoriter liderliği ile beraber tek karar verici olmasıyla çok rahat yapılabilecek.

Xi Jinping'in teori ve fikirleri ÇKP tüzüğünde "Xi Jinping'in Yeni Dönemde Çin Tipi Sosyalizmin Uygulanışı Üzerine Düşünce ve Teorileri" adı altında Mao Zedong ve Deng Xiaoping'in teorilerinin yanında yer buldu. ÇKP'nin daha önceki liderleri, Xi'nin selefleri Jiang Zemin ve Hu Jintao isimleriyle olmamakla birlikte teorileriyle parti tüzüğüne girmişti. Xi'nin görevdeki ilk 5 yılının birçok icraati, yolsuzlukla mücadeleden Modern İpek Yolu'na, ordunun güçlendirilmesine kadar tüzükte yer buldu. Aynı zamanda Xi'nin ekonomi için "piyasanın karar vermesine izin ver" düşüncesi de tüzükte yer almış oldu.

 

Parti tüzüğündeki değişiklikler Xi'nin gücünü artırırken önümüzdeki uzun yıllar boyunca da Çin'in politikalarını belirlemek için uygun ortamı oluşturdu. Mao'dan sonraki hiçbir lider, partinin tüzüğünde ideoloji üzerine bu derece damgasını vurmamıştı. Bu aynı zamanda Mao'dan sonra biraz daha yetkilerin eşit dağıtıldığı kollektif bir modelle yönetilen Çin'in iktidar partisinin artık karizmatik bir liderin karar vericiliği adı altında teknokratik bir yapıyla ilerleyeceğini gösteriyor.

Parti aynı zamanda Merkez Komite'ye Xi'nin gücünü konsolide edecek birçok genç üye seçti. Görevine devam edip etmeyeceği ve parti içinde uygulanan yazısız kural olan "68 yaş kuralı"nın kendisi için esnetilip esnetilmeyeceği merakla beklenen 69 yaşındaki komite üyesi Wang Qishan ise emekli oldu. Wang, Xi'nin yolsuzlukla mücadelede en önemli müttefiklerinden biriydi. Merkez Komite'de Wang Huning, Liu Qibao, Xu Qiliang, Sun Chunlan, Li Keqiang, Wang Yang, Zhang Chunxian, Zhao Leji, Hu Chunhua, Li Zhanshu ve Han Zheng yer aldı. Emekliliği gelmemiş olan Başbakan Li Keqiang'ın partideki görevinin devam ettiği görülüyor.

Son 70 yıl içinde düzenlenen her parti tüzüğü, partinin temel ilkelerini içerdi. Mao Zedong'un teorileri, Marksizm ve Leninizm ile birlikte 1945'te parti tüzüğüne girerken, Deng Xiaoping'in ismi ve teorileri ise 1997'de, ölümünden 7 ay sonra tüzüğe eklendi. Xi Jinping'in düşüncelerinin kendi ismi ile tüzüğe eklenmesi onu partinin efsanevi tarihi liderlerinden birisi yaptı. Çarşamba günü parti, ülkenin en yüksek politik organı olan yeni Politbüro'yu seçecek ve buradaki seçimlerin de Xi'nin gücünüü konsolide edecek şekilde olması bekleniyor.

Xi Jinping'den önceki liderler olan Jiang Zemin'in "Three Represents" teorisi 2002'de görevi bıraktıktan hemen sonra, Hu Jintao'nun "Kalkınmaya Bilimsel Bakış" teorisi ise yine kendisinin emekli olduğu 2012'de parti tüzüğüne girerken bu iki liderin isimleri tüzükte yer almamıştı. Xi'nin teorisi, Deng'in "Çin Tipi Sosyalizm" teorisinin ayak izlerini takip ediyor. Komünist politika yapısına kapitalizmin yedirilmesiyle yeni döneme uyumlu bir anlayış olmakla beraber Xi hem Deng'in reformlarını devam ettiriyor, hem de ötesine geçmeyi amaçlıyor. Xi, dengesiz ve yetersiz kalkınma ile insanların daha iyi bir yaşam için artan ihtiyaçlarının şu anda tezat oluşturduğunu ve bunun bir problem olduğunu belirtiyor. Yeni dönem için 14 ana noktaya işaret ediliyor. Bunların içinde her alanda partinin öncülüğünü idame ettirmek, reformların derinleşmesi, hukuk devleti, yaşam stadartlarının yükseltilmesi, ekolojik dengenin korunması, milli savunma, global kalkkınmaya katkı yapmak ve dünya düzeninin devamını sağlamak yer alıyor.


Enver ERKAN
Araştırma Müdür Yardımcısı





KapitalFX / Reel Kapital Menkul Değerler
www.kapitalfx.com
destek@kapitalfx.com
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.