BİST: Günlük döviz vadeli kontratları ve fiziki teslim özelliğine sahip döviz kontratları gibi, yeni vadeli işlem sözleşmelerinin sunulması 2020’de gündemde yer alan konuların başında

Borsa İstanbul, finansal sistemin derinleşmesi ve ekonomik istikrara katkı sağlamaya yönelik çalışmaları hakkında bilgilendirme notu yayınladı

Kuruluştan konuya ilişkin yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Borsa İstanbul tam entegre iş modeli ile çeşitlendirilmiş ürün yelpazesi sunmaktadır.

Geniş finansal hizmet yelpazesi ile gelişen Türkiye sermaye piyasalarını işleten Borsa İstanbul Grubu, paylar, türev ürünler,
sabit getirili menkul kıymetler, kıymetli metaller, kıymetli taşlar ve İslami finans ürünleri başta olmak üzere sermaye
piyasası araçlarının kotasyonu, alım-satımı, takası ve saklanması işlemlerini entegre bir iş modeli ile sunmaktadır.

Piyasalarda artan işlem hacimleri , endekslerde rekorlar

 Borsa İstanbul’da 403 şirket işlem görmektedir ve bu şirketlerin piyasa değeri 2019 yılında %40’a yakın artmıştır. Piyasa
değerinde artış 2020’de de devam ederek 17 Şubat’ta 1,23 trilyon TL’ye ulaşmıştır.

 Son 3 yılda, Pay Piyasası’nda işlem hacminin yıllık ortalama bileşik büyüme oranı %20 olmuştur. 12 Şubat’ta 24,97 milyar
TL’lik hacim ile tüm zamanların günlük işlem hacmi rekoru kırılmıştır.

Borçlanma Araçları Piyasası, işlem hacmi bakımından 2019 yılı sonunda 2. en yüksek işlem hacmine sahip piyasadır.
Likiditenin korunması amacıyla farklı repo pazarları 2018’in sonunda birleştirilmiştir. Bu kapsamda, Repo-Ters Repo
Pazarı 2019’da artan bir ivmeyle büyümüş ve piyasanın işlem hacmi %250’nin üzerinde artış göstermiştir.

Türev piyasalarda ürün çeşitliliği ve işlem hacimleri artmaya devam etmektedir: işlem sayısında tüm zamanlar günlük
işlem adedi rekoru 12 Şubat’ta 225.691 ile kırılmıştır. 2017 yılından beri, işlem hacminin yıllık ortalama bileşik büyüme
oranı %30 olmuştur.

 Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası bir yılda %45 hacim artışı yakalamıştır. Günlük işlem hacmi 30 Aralık 2019
tarihinde 3,1 milyar TL ile rekor kırmıştır.

Dünyanın likiditesi en yüksek piyasalarından

Pay Piyasası, 2019 sonu itibarıyla %200’ün üzerinde pay el değiştirme hızıyla dünyada 3. en likit piyasadır.

 Sermaye piyasalarına artan ilginin göstergesi: veri kullanıcı sayıları ve yeni hesap açılışları

 Günde ortalama 9.700’den fazla hesap açılmaktadır, bakiyeli yatırımcı sayısı 1,27 milyonu geçmiştir. Veri kullanıcı ağı gün
geçtikçe genişlemektedir.

Borsa İstanbul attığı adımlarla finansal sistemin derinleştirilmesinde önemli rol oynuyor.

Borsa İstanbul stratejik hedeflerini, Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile uyumlu bir şekilde belirlemiştir.
YEP’te yönü çizilen misyonumuz çerçevesinde finansal mimarimizi daha sağlam, esnek ve etkin
kılacak hedefler geçekleştirilmektedir.

Döviz Swap Piyasası devreye alınmış, yerli bankaların yabancı para ve TL nakit akışlarını ihtiyaçları
doğrultusunda takas etmelerine imkan veren şeffaf, güvenilir ve organize bir piyasa finansal sisteme
kazandırılmıştır. Günümüzde günlük ortalama işlem hacmi 10 milyar TL seviyesine ulaşmıştır.

Uluslararası standartlara uyumlu bir TL referans faiz oranı olan TLREF oluşturulmuştur. Hazine ve Maliye
Bakanlığı, dünyanın risksiz gecelik faiz oranına endeksli ilk değişken faizli devlet tahvili ihracını
gerçekleştirmiştir. TLREF endeksli tahvile rekor düzeyde (14 milyar TL) talep gelmiş, toplam 4,7 milyar TL
satış yapılmıştır.

TLREF endeksli banka bonosu ve özel sektör tahvil ihracı 20 milyar TL’yi aşmıştır. Bunun 2,5 milyar TL’lik
kısmı sermaye benzeri tahvil ihracıdır.

TLREF, gelişen ülkelerin risksiz faiz oranları arasında öne çıkmakta ve LIBOR sonrası döneme geçiş
çabalarına önemli katkı sunmaktadır. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) 100 milyon dolar
karşılığında TL kredi kullandırırken, kredinin faizini TLREF’e endeksli belirlemiştir.

Pay piyasasında işlem gören şirketlerin belirlenen yeni kriterlere göre sınıflandırılmasına yönelik çalışma
tamamlanarak Pay Piyasası’nda yeni pazar yapısı devreye alınmıştır. Böylece, benzer büyüklük, derinlik
ve likiditeye sahip şirketlerin aynı grup içerisinde yer alması sağlanmıştır.

Bankalarımızın orta ve uzun vadeli TL faiz risklerini döviz likiditelerini kullanmadan yönetmesine imkan
verecek TLREF’e dayalı TL OIS (overnight index swap) kontratlarına yönelik takas, risk ve teminat
yönetimi hizmeti Takasbank tarafından verilmeye başlanmıştır. Böylece, bankalar ilave döviz talebi
oluşturmaksızın ve yurt içindeki likidite yurtdışına aktarılmadan sabit ve değişken faizlerini takas etme,
dolayısıyla faiz ve kur risklerini daha etkin yönetme imkânı elde etmişlerdir. TL faiz oranlarına dayalı swap
kontratlarına merkezi karşı taraf güvencesi altında takas ve risk yönetimi hizmeti verilmeye başlanmıştır.
Takasbank’ın merkezi karşı taraf olarak takasını gerçekleştirdiği TL OIS tutarı 4 milyar TL’yi aşmıştır.
Borsa İstanbul kasalarında saklanan standart altının kaydileştirilerek blokzincir ile transferine yönelik
çalışmalar tamamlanmıştır. Fiziksel dayanağı olan, regülasyonla uyumlu, maksimum gizlilik ve güvenlik
sağlayan dijital altın transfer sistemi BİGA, 7/24 operasyona başlamıştır.

Akşam Seansı (AHT), uluslararası sermaye piyasaları ile entegrasyon kapsamında VİOP’ta devreye alınmış,
19:00-23:00 saatleri arasında işlem yapılmaya başlanmıştır. Böylece, yabancı piyasaların gündüz
seansında işlem yapan yatırımcılar, aynı anda VİOP’ta da işlem yaparak risklerini daha iyi yönetebilme
imkânı elde etmişlerdir.

Borsa İstanbul sunacağı yeni ürün ve hizmetlerle sermaye piyasalarının derinleştirilmesinde sorumluluk ü
stlenmeye devam edecek.

 Borsa İstanbul endekslerinin diğer borsaların endeksleri ile kıyaslandığında “yüz bin” dolaylarında
büyüklüklerle ifade edilmesinin oluşturduğu algıdan uzaklaşmak amacıyla ve ülke ekonomisinin
güçlü imajnı destekleyen bir adım olarak, endekslerden iki sıfır atılması planlanmaktadır. Hazırlıklar
ve testler, üyelerimiz, veri yayın kuruluşları dahil tüm paydaşlarımızla birlikte yapılacaktır.

 Günlük döviz vadeli kontratları ve fiziki teslim özelliğine sahip döviz kontratları gibi, yatırımcılara
esneklik ve kolaylık sağlayacak yeni vadeli işlem sözleşmelerinin sunulması 2020’de gündemde yer
alan konuların başındadır.

 Paya dayalı kitle fonlamasının hayata geçirilmesi kapsamında Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu
çalışmalara başlamıştır. İlk çeyrekte, birincil piyasanın hizmete girmesinin ardından ikincil piyasa için
de değerlendirmeler yapılacaktır.

Borsa İstanbul, finansal sistemde yenilikçi yaklaşımını sürdürüyor ve ülke ekonomisinin uluslararası sermaye
akımlarından daha fazla yararlanabilmesine yönelik projeler geliştiriyor.

 Piyasalarımızda işlem yapan yatırım kuruluşlarının farklı piyasalar için bulundurdukları teminatların
tek bir havuzda birleştirilmesine yönelik Takasbank nezdindeki çalışmalar hızla devam etmektedir.
Bu projede yatırım kuruluşlarının finansal yüklerinin azaltılması hedeflenmektedir.

 Diğer taraftan, yatırım kuruluşlarının risklerinin kontrolüne yönelik sistemler üzerinde MKK
tarafından çalışmalar yürütülmektedir. Ek olarak, risk yönetim sistemlerinin geliştirilmesi
kapsamında, şirketlerin döviz yükümlülüklerine ilişkin finansal veriler MKK tarafından TCMB’ye
raporlanacaktır.

 Sermaye piyasalarımızın uluslararası piyasalarla entegrasyonunu güçlendirmek için çalışmalar
yapılmıştır. Küresel yatırım kuruluşlarının sahip oldukları sermaye piyasası ürünlerini yabancı
saklama kuruluşlarında saklamalarına ve yabancı piyasalarda teminat olarak kullanmalarına imkan
tanımak üzere toplu (omnibus) hesap açabilmeleri sağlanacaktır.

 Borsa İstanbul’un devam eden ve çalışmalarına başladığı girişimleri Türkiye finans piyasasının derinleşmesine ve finansal
istikrara katkı verecektir.

 Sermaye piyasaları, finansman arayışındaki şirketlere uygun maliyetli ve uzun vadeli kaynak
sağlamaktadır. Sermaye piyasaları finansmanın yanı sıra şirketlere risklerini yönetme olanağı veren
finansal araçlar sunmaktadır. Sermaye piyasalarının önemi ve sağladığı fırsatlar ülke çapında yapılan
toplantılarla SPK ve Borsa İstanbul tarafından şirketlere anlatılmaktadır.

 Borsa İstanbul, birikimlerini uzun vadeli yatırımlara dönüştürmek isteyen bireysel yatırımcılara şeffaf
ve güvenilir bir piyasa sunmaktadır. 2012’de yürürlüğe giren yeni Sermaye Piyasası Kanunu ve ikincil
düzenlemeler sayesinde bireysel yatırımcıların daha fazla korunmakta, derinleşen piyasalarda güvenli
yatırımlar yapılabilmektedir.