Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam)
Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Gökhan Dilek tarafından hazırlanan
“NET DIŞ TİCARET BÜYÜMEYİ BASKILIYOR” başlıklı Büyüme
Değerlendirmesi: 2019 4. Çeyrek notunu yayımladı.
2019 yılının son çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriye göre bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 1,9 artarken geçen yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 6 büyüdü. Böylece GSYH 2019 yılında 2018’e göre yüzde 0,9 arttı ve Yeni Ekonomi Programı hedefinin (yüzde 0,5) üzerinde gerçekleşti. 2019 yılının dördüncü çeyreğinde yıldan yıla büyümeye özel tüketim 3,8 yüzde puan ile güçlü bir katkı yaparken kamu harcamaları 0,4 yüzde puan ile oldukça sınırlı bir destek verdi. Yatırım harcamaları büyümeyi kısmen baskıladı ve 0,2 yüzde puan negatif katkı yaptı. Net dış ticaret ise büyümeyi oldukça aşağı çekti: İhracatın katkısı 1,4 yüzde puan olurken ithalatın katkısı ise eksi 7,9 yüzde puan oldu ve net dış ticaretin büyümeye katkısı eksi 6,5 yüzde puan oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre özel tüketim (1,8 yüzde puan) ve stok değişimi (2,7 yüzde puan) çeyrekten çeyreğe büyümeye yüksek katkıda bulunurken kamu harcamaları, yatırımlar ve ihracatın da pozitif katkıları oldu. İthalat ise eksi 3,8 yüzde puan katkıyla büyümeyi baskıladı.
Bir önceki notumuzda olduğu gibi stok değişiminin ekonominin kötü gittiği bir dönemde pozitif katkı yapmasını içinde bulunduğumuz dönemde talebin düşük olmasına rağmen üretimin devam ettiği, dolayısı ile geleceğe dönük üretici beklentilerinin iyi olduğu şeklinde yorumluyoruz. Öte yandan yatırımlarda da toparlanmanın başladığı ve ithalatın hızla artmaya başladığı görülmektedir. 2019 yılının dördüncü çeyreğinde yatırım harcamalarının çeyreklik artış hızı yükselmiş ve buna bağlı olarak da büyümeye yaptığı katkı artmıştır. Tüm bu işaretleri birlikte değerlendirdiğimizde en azından önümüzdeki yakın dönem için ekonomik büyümenin devam edeceğini öngörüyoruz.