Berat Albayrak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Sunum Yaptı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Sunum Yaptı:
 albayrak'ın sunumu aşağıda bulunuyor:
Bütçe müzakerelerini, 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı ile
2017 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun Tasarısına hep birlikte son şeklini
vererek bugün itibarıyla tamamlamış olacağız.
Görüşmeler süresince yaptığınız değerli katkılar için içtenlikle
teşekkürlerimi sunarım.
Sayın Başkan, Değerli Üyeler,
Bugün sizlere,
¾ Genel makroekonomik görünüm,
¾ Bakanlığım ile Gelir İdaresi Başkanlığının, Özelleştirme İdaresi
Başkanlığının, Türkiye İstatistik Kurumunun, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumunun, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumunun, Sermaye Piyasası Kurulunun ve Kamu İhale Kurumunun faaliyetleri,
¾ 2019 Yılı Merkezi Yönetim Gelir Bütçesi,
¾ Bakanlığımın 2017 Yılı Kesin Hesabı ile 2019 Yılı Gider Bütçesi,
¾ Gelir İdaresi Başkanlığı Bütçesi,
¾ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Bütçesi,
¾ Türkiye İstatistik Kurumu Bütçesi
 Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Bütçesi,
¾ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bütçesi,
¾ Sermaye Piyasası Kurulu Bütçesi,
¾ Kamu İhale Kurumu Bütçesi
hakkında bazı bilgiler sunacağım.
MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM
Küresel Ekonomi
2017 yılında güçlü seyreden küresel ekonomik aktivite, 2018 yılı başından
itibaren özellikle imalat sanayi ve ticaretin öncülüğünde bir miktar
yavaşlamıştır. Bu çerçevede, uluslararası kuruluşlar büyüme tahminlerini aşağı
yönlü güncellemeye başlamıştır. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Ekim ayındaki
güncellemesine göre, 2017 yılında yüzde 3,7 oranında büyüyen dünya
ekonomisinin 2018 ve 2019 yıllarında da yüzde 3,7 oranında büyümesi
beklenmektedir. 2017 yılında imalat sanayi ve yatırımlardaki canlanma ile
birlikte yüzde 5,2 oranında büyüyen dünya ticaret hacminin 2018 ve 2019
yıllarında sırasıyla yüzde 4,2 ve yüzde 4,0 artacağı tahmin edilmektedir.
2017 yılında yüzde 2,3 oranında büyüyen gelişmiş ülkelerin 2018 ve 2019
yıllarında sırasıyla yüzde 22,4 ve yüzde 2,1 oranlarında büyümesi
beklenmektedir. Artan istihdam ve gelirler, ABD’deki vergi indirimleri ve halen
destekleyici olan finansal koşullar ekonomik aktiviteyi olumlu yönde
etkilemektedir.
Gelişmekte olan ülkelerin 2017 yılında olduğu gibi 2018 ve 2019 yıllarında
da yüzde 4,7 oranında büyümesi beklenmektedir. Küresel ticarette artan
gümrük vergileri ve küresel faizlerdeki yükselişe bağlı olarak sıkılaşan finansal koşullar gelişmekte olan ülke ekonomileri için negatif unsurlardır. Son dönemde
düşen petrol fiyatları özellikle petrol ihracatçılarını olumsuz yönde
etkileyecektir.
Dünyada enflasyon özellikle petrol fiyatlarındaki artışın etkisiyle 2018
yılında önceki yıla göre bir miktar yükselmiştir. ABD ve Avro Bölgesi’nde manşet
enflasyonda yüzde 2 olan hedefe ulaşılmıştır. Bununla birlikte Avro Bölgesi’nde
çekirdek enflasyon halen hedefin oldukça altındadır. Japonya’da enflasyon
düşük seyretmeye devam etmektedir.
ABD Merkez Bankası (Fed) 2018 yılında hali hazırda üç faiz arrtırımı
yaparken, Aralık ayında bir faiz artırımı daha beklenmektedir. 2019 yılına
ilişkin beklentiler ise iki ya da üç faiz artışı olabileceği yönündedir. Avrupa
Merkez Bankası (ECB) varlık alım programının 2018 yılı sonunda biteceğini ilan
ederken, faiz oranlarının en az 2019 yılı yaz aylarına kadar artırılmayacağını
ifade etmiştir. Japonya’da ise varlık alım programı devam etmektedir.
Petrol fiyatları küresel ekonomideki yavaşlama, artan arz ve değer
kazanan doların etkisiyle Ekim ayı başından bu yana 85 dolardan 65 dolara kadar
gerilemiştir. Son dönemdeki düşüş ülkemiz gibi petrol ithalatçısı ekonomiler için
olumludur.
Küresel ekonomide önümüzdeki döneme ilişkin riskler kısa vadede aşağı
yönlü olarak görülmektedir. ABD Merkez Bankası Fed’in kademeli faiz artışlarına
devam etmesi ve bilançosunu küçültmesi özellikle gelişmekte olan ülkeler
açısından risk teşkil etmektedir. Çin başta olmak üzere bazı gelişmekte olan
ülkelerin yüksek borçluluk oranları önemli bir risk ve kırılganlık unssuru olarak
görülmektedir. Artan jeopolitik riskler ve korumacılık eğilimleri küresel
ekonomik toparlanmayı olumsuz yönde etkileyebilecek diğer faktörler olarak
dikkat çekmektedir.

Türkiye Ekonomisi
2017 yılında yüzde 7,4 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi, 2018 yılının
ilk yarısında da büyüme eğilimini sürdürmüştür. Bu dönemde güçlü iç talebin
desteğiyle büyüme yüzde 6,2 oranında gerçekleşmiştir. 2018 yılı ilk yarısında
büyümeye yurt içi talep 7,5 puan katkı sağlarken, net dış talebin katkısı negatif
1,4 puan olmuştur. Üretim yönünden büyümeye en yüksek katkı 4,0 puan ile
hizmetler sektöründen gelirken, sanayi ve inşaat sektörlerinin katkısı sırasıyla
1,3 puan ve 0,3 puan olmuştur.
Ağustos ayında döviz kurunda makroekonomik temellerle bağdaşmayan
spekülatif ataklar yaşanmıştır. Finansal piyasalarda gözlenen bu dalgalanmaları
azaltmak, likidite sıkışıklığını gidermek, finansal istikrarı desteklemek ve
piyasaların etkin işleyişini sağlamak amaçlarıyla Türk Lirası ve döviz likiditesine
yyönelik gerekli tedbirler alınmıştır. Bu kapsamda, bankaların swap işlemlerine
yüzde 25 özkaynak sınırı getirilmesi, mevduat hesaplarında stopaj oranlarının
ayarlanması, ihracat bedellerinin yurda getirilmesi ve döviz olarak yapılan
sözleşmelerin TL cinsinden hazırlanması gibi çeşitli adımlar atılmıştır. Bu
tedbirlerin finansal piyasalar üzerindeki olumlu etkileri görülmeye başlanmıştır.
Öncü göstergeler 2018 yılının ikinci yarısında ekonomide yavaşlamaya ve
dengelenme sürecine işaret etmektedir. Yeni Ekonomik Program (YEP), iktisadi
faaliyetin 2019 ve 2020 yıllarında potansiyel düzeyinin altında seyredeceği,
2021 yılından itibaren ise daha güçlü bir eğilimle toparlanma sürecine gireceği
bir çerçeveyi esas almaktadır. 2018 yılından başlayarak takip eden üç yıllık
dönemde Türkiye ekonomisinin sırasıyla yüzde 3,8, yüzde 2,3, yüzde 3,5 ve
yüzde 5,0 oranlarında büyüyeceği öngörülmektedir.
2009 yılından itibaren iş gücü piyasasına yönelik uygulanan politikalar
sonucunda işgücüne katılımda vee istihdamda önemli artışlar görülmüştür. 2018
yılı Ağustos döneminde istihdam yıllık bazda 490 bin kişi artmıştır. Bu dönemde
işgücüne katılım oranı mevsimsel düzeltilmiş olarak yüzde 53,5 ile tarihi yüksek seviyeye ulaşmıştır. İşsizlik oranı ise mevsimsel düzeltilmiş olarak yüzde 11,2
seviyesinde gerçekleşmiştir. Ekonominin dengelenme sürecinde işsizlik oranının
2019 yılı sonunda yüzde 12,1’e yükselmesi, ekonomide güçlü toparlanma
dönemi olarak nitelenebilecek 2021 yılında ise yüzde 10,8’e gerilemesi
beklenmektedir.
İhracat, AB ülkelerinden kaynaklanan güçlü talep ile birlikte 2018 yılı
Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 7 artmıştır. İthalat iç talepteki dengelenme
süreci ve döviz kurlarındaki artış nedeniyle Haziran ayından itibaren daralmaya
başlamıştır. 2018 yılı Mayıs ayına kadar artış eğilimi gösteren cari işlemler açığı,
dış ticaret dengesindeki iyileşme ve turizm sektöründeki güçlü toparlanma
eğilimi neticesinde, Haziran ayından itibaren azalma eğilimine girmiştir. 2018
yılı Eyllül ayı itibarıyla yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 46,1 milyar dolara
gerilemiştir. Enerji ve altın hariç cari işlemler hesabı ise 2,6 milyar dolar fazla
vermektedir. Cari işlemler açığının GSYH’ye oranının 2017 yılındaki yüzde 5,6
seviyesinden 2018 yılsonunda yüzde 4,7’ye gerilemesi beklenmektedir. Söz
konusu oranın, ithalata bağımlılığı azaltmak ve ihracatı arttırmak amacıyla
uygulanacak yerlileştirme çalışmalarının da etkisiyle YEP dönemi sonunda yüzde
2,6 seviyesine gerilemesi öngörülmektedir.
Türk lirasındaki hızlı değer kaybı ve bunun neticesinde fiyatlama
davranışlarında belirgin biçimde gözlenen bozulma ve gıda ile enerji fiyatlarının
yüksek seyri neticesinde 2018 yılı Ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 25,2
seviyesine yükselmiştir. YEP’in enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat
istikrarının sağlanması temel hedeflerinden biri olması doğrultusunda
enflasyonla mücadele sürecine en önemli desteği sıkı maliye politikası
verecektir.
Enflasyon ile Topyekûn Mücadeele Programının yanı sıra, enflasyonu
düşürmeye ve makroekonomik dengelenmeyi sağlamaya yönelik güçlü politika
koordinasyonu ile YEP’te 2018 yılsonunda enflasyonun yüzde 20,8 olarak
gerçekleşmesi, program dönemi sonunda ise para ve maliye politikası arasındaki
8
etkili eşgüdümün ve alınacak yapısal tedbirlerle birlikte yüzde 6’ya gerilemesi
hedeflenmektedir.
2001 krizi sonrasında atılan adımlar neticesinde köklü bir dönüşüm
geçiren bankacılık sektörümüz, güçlü sermaye yapısı, yüksek karlılığı ve varlık
kalitesi ile birçok ülkeye kıyasla daha iyi bir performans sergilemektedir. 2018
yılı Eylül ayında özkaynak ve aktif karlılığı yıllıklandırılmış olarak sırasıyla yüzde
14,1 ve yüzde 1,9 seviyesindedir. Bu dönemde yüzde 18,1 olan sermaye
yeterliliği yasal oranın oldukça üzerinde olup, tahsili gecikmiş alacak oranı
yüzde 3,2 seviyesindedir

Gelir Politikaları ve Uygulamaları
Sayın Başkan, Değerli Üyeler,
Gelir politikalarımızı, 2019 yılında gerekli mali alanın temini suretiyle
makroekonomiik dengelenme sürecinin desteklenmesi; 2020 ve 2021 döneminde
ise kamu harcamaları için ihtiyaç duyulan finansmanın sağlanması,
sosyo-ekonomik kalkınma ve adaletin daha da güçlendirilmesi, ekonominin
uluslararası düzeyde rekabet gücünün artırılması ve yurt içi tasarruflara katkı
sağlanması hedefleri doğrultusunda yürüteceğiz.
¾ Gelir politikalarına ilişkin temel politika önceliklerimiz çerçevesinde
geçtiğimiz dönemde birçok vergisel düzenlemeyi hayata geçirdik.
? Ekonomik canlanmaya katkı sağlamak amacıyla;
o Konut ve işyeri teslimlerindeki KDV oranının yüzde 8’e,
taşınmaz alım satımlarındaki tapu harcı oranının yüzde 3’e
indirilmesi uygulamalarını yıl sonuna kadar uzattık.
o Yıl sonuna kadar, mobilyada yüzde 18 oranındaki KDV oranını
yüzde 8’e, beyaz eşyada ise yüzde 6,7 oranındaki ÖTV’yi
sıfıra düşürdük.
9
o 1600 cc altı motorlu taşıtların ÖTV oranlarında 15’er puan
indirim yaptık, ticari araçlarda yüzde 18 olarak uygulanan
KDV oranını yüzde 1’e indirdik.
? Geçtiğimiz dönemde; imalat sanayii yatırımları ile Ar-Ge, yenilik ve
tasarım faaliyetlerine ilave destekler sağladık. Bunların başında yeni
makine ve teçhizat alımlarına KDV istisnası ve amortisman süresinin
kısaltılması ile indirimli kurumlar vergisi uygulamasının güçlendirilmesini
sayabiliriz.
? 2020 sonuna kadar her bir ilave istihdama SGK primi ve vergi
teşvikleri sağladık.
? İhracatçıların alabilecekleri KDV iadesinin tavanını artırdık, KDV
iade işlemlerini hızlandırdık.
? Kadın çalışanların kreş hizmetinden yararlanmasına yönelik vergisel
destekler sağladık.
? Vergisini düzenli olarak ödeyen mükelleflerimize yüzde 5 indirim
imkanı getirdik.
Bu hedefler çerçevesinde önümüzdeki dönemde;
? Mali disiplin temel çıpamız olacaktır.
? Vergi sistemimizi daha basit, etkin, geniş tabanlı ve daha adil bir
yapıya kavuşturmak için vergi mevzuatımızın sadeleştirilmesine yönelik
çalışmalarımıza devam edecek, etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve
indirimleri kademeli olarak kaldıracak, mecbur olmadıkça yeni istisna ve
muaafiyet getirmeyeceğiz.
? Mükelleflerimizin vergiye uyum seviyelerini güçlendirecek ve kayıtlı
ekonomiye geçişi hızlandıracağız.
? Gelir politikalarımız ile nitelikli yatırımları, katma değerli üretimi,
10
istihdamı ve ihracata dayalı büyümeyi destekleyerek, ekonomimizin
rekabet gücünü daha da geliştireceğiz.
Sayın Başkan, Değerli Üyeler,
Gelir politikası uygulamaları alanında gerçekleştirdiğimiz bazı
faaliyetlerden de bahsetmek istiyorum.
¾ Mükellef Hizmetleri Merkezini etkinleştiriyoruz.
Vergisel konularda anlaşılabilirliğin sağlanması, mükelleflerin hak ve
ödevleri konusunda bilgilendirilmesi yoluyla vergi bilincini ve gönüllü uyumu
daha da artırmak üzere Mükellef Hizmetleri Merkezini yeniden yapılandırıyoruz.
¾ İnteraktif Vergi Dairesinin kapsamını genişletiyoruz.
Vergi dairesine gidilerek yapılan işe başlama bildirimi, adres değişikliği
gibi birçok işlemi elektronik ortama taşıyarak vergi dairesine gitmeden
yapılabilir hale getirdik. Bu sayede, vergisel işlemlerde kolaylık, hız ve etkinlik
sağladık.
Dünya Bankasının hazırladığı rapora göre İş Yapma Kolaylığı Endeksinde
Türkiye, 2018 yılında 190 ülke arasında bir önceki yıla göre 17 basamak
yükselerek 43. sırada yer almıştır. Raporda, Türkiye iş yapma kolaylığı açısından
en büyük ilerleme kaydeden ülkelerin arasında gösterilmiştir.
¾ İnteraktif Vergi Danışmanı uygulamasının kapsamını genişletiyoruz.
Serbest meslek kazancı elde eden mükellefleri, ticari kazanç elde eden
bilanço ve işletme hesabı esasına tabi gelir vergisi mükelleflerini ve işe yeni
başlayan mükellefleri vergi ile ilgili yükümlülükleri hakkında bilgilendiriyoruz.
İnteraktif Vergi Danışmanı uygulamasını diğer kazanç ve vergi unsurlarını
kapsayacak şekilde geliştirmeye devam ediyoruz.

¾ Katma Değer Vergisi mükelleflerimizin iade taleplerinin hızlı bir şekilde
sonuçlandırılmasını sağlıyoruz.
KDV iadelerinin hızlı ve doğru yapılabilmesini sağlamak için yoğun bir
şekilde çalışıyoruz.
Nitekim bu kapsamda daha önce yapmış olduğumuz hizmetlere ilave
olaraak belirli şartları sağlayan mükelleflerimizin, Yeminli Mali Müşavirlerce
hazırlanmış KDV iadesi tasdik raporu ile talep ettikleri KDV iade tutarlarının
yüzde 50’sinin, yapılacak ilk kontrollere göre 10 iş günü içerisinde teminat
alınmaksızın iade edilmesini, kalan tutarın daha sonra yapılacak kontroller
çerçevesinde iade edilmesini öngören bir sistemi de oluşturacağız.
¾ Elektronik uygulamaları yaygınlaştırıyoruz.
Vergi beyannamelerinin yüzde 99,8’ini e-beyan sistemi ile alıyoruz. 2018
yılı Ekim ayı itibarıyla elektronik ortamda alınan bildirim ve beyanname sayısı
90 milyona yaklaştı.


http://api.maliye.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Sn.-Bakan%C4%B1n-B%C3%BCt%C3%A7e-Sunu%C5%9F-Konu%C5%9Fmas%C4%B1-PBK.pdf