Altın fiyatı ve enflasyon (Yatirimim.com)

Altın fiyatı ve enflasyon

Altın fiyatı ile enflasyon arasındaki ilişkiyi anlamak için tarihsel verilere bakmak gerekmektedir.
Altın gerçek paradır
İnsanlığın kayıtlı beş bin yıllık tarihinde para olarak birçok farklı şeyler kullanıldı. Bunlar arasında sadece altın tek başına ayakta kalabildi. Altın gerçek para olma rolünü kazandı çünkü altın bir değer ölçüsü, bir değişim aracı ve saklama değeri olarak spesifik kriterleri karşılayan bir varlık oldu.
Altın çeşitli ağırlık ve ölçü standartlarında kullanım için biçimlere kolaylıkla dönüştürülebilmiştir. Ayrıca altın nadir bulunan bir değerli metal olmakla birlikte şekle sokulabilir, yok edilemez ve insanların gözüne hitap eden güzellikte bir varlıktır.
Kağıt paralar gerçek paranın yerine kullanılan birimlerdir. Altın orijinal paradır. Diğer her şeyin ölçülebilmesi için orijinal değer ölçüsüdür. Bir değişim aracın taşınabilir olması gerekmektedir, tıpkı altının olduğu gibi. Altın çeşitli ağırlık standartlarına dönüştürülebilmiş ve bugüne kadar ki tüm piyasalarda bir ölçü olarak tanımlanabilmiştir.
Tarihsel süreç içerisinde altın depolarda saklanabilmiş ve sahiplerine altının mülkiyetini yansıtan belgeler verilmiştir. Bu belgeler ticaret ve takas için kullanılan araçlara dönüşmüşlerdi. Bu ticaret ve takas belgeleri günümüz modern ekonomisinin ilk kontrol sistemlerinin modelini oluşturmuştu.
Enflasyon hükümetlerden kaynaklanır
Tarihten edinilen tecrübeler bizlere göstermiştir ki hükümetler parayı, kağıt formu yok etmişlerdir, bir bakıma onun değerini düşürmüşlerdir. Enflasyon hükümetlerin paranın değerini düşürmesidir bir bakıma. Bu durum bazı zamanlarda hükümetler ve merkez bankaları tarafından kasıtlı olarak devreye sokulmuştur.
Enflasyonun etkileri değişken ve tahmin edilemezdir. Tarihsel veriler bize gösteriyor ki ABD Merkez Bankası paranın satıl alma gücünü yok etmeyi başardı. Geldiğimiz noktada ABD doları artık 1913 yılındaki satın alma gücünden %99 daha az değere sahiptir. Bu detayı aktaralım.
Çok olan bir şey her zaman için aslında daha azdır
ABD’de Federal Rezerv bu büyük deneyine başladığında altının fiyatı sabitti ve ons başına 20.67 $ oranında dönüştürülebiliyordu. Bu sabit döviz kurunun hükümetin harcama ihtiyaçlarını karşılamak için dolaşımda fazla dolar yaratmasını engellemek için bir kısıtlama görevi görmesi hedeflenmişti.
Matbaaların icadı ve kağıt paraların ortaya çıkışından önce enflasyonun altınla nasıl uygulandığına dair tarihi bir örnek verelim:
Hükümdarlar zamanında vergiler ve diğer gelirler aracılığıyla biriktirmiş oldukları madeni paraların küçük kısımlarını keserlerdi.
Kırpılan parçalar eritilir ve yeni madeni paralara dönüştürülürdü. Ardından tüm madeni paralar dolaşıma sokulmuş olurdu. Ve de piyasalarda tüm madeni paraların değer olarak eşit olduğu varsayılırdı. Süreç ilerledikçe ve dolaşımda daha fazla kırpılmış madeni para dolaşmaya başladıkça insanlar daha şüpheli ve endişe duyar hale geldiler. Bunun ardından egemen güçler madeni paraların değerli metal azaltmaya başladılar. Bu yeni madeni paraların ortaya çıkması daha az maliyet getiriyordu. Ve de bir farklılık daha oluşmuştu; artık bu yeni madeni paralardan parçalar kırpılmıyordu.
Bu örnekte para olarak kullanılan herhangi bir şeyin hükümetin harcama alışkanlıklarını tatmin etmek için nasıl değiştirdiğini görüyoruz.
Kağıt paraların devreye girmesi
Matbaanın icat edilmesi ve kağıtlara kelime, numara ve şekil basabilme yöntemlerinde yaşanan iyileştirmeler sonucunda kağıt para piyasalara “büyük bir olay olarak” girmiş oldu. Başlangıçta tüccarlar, ve aslında genel olarak insanlar bu yeni paraya şüpheyle yaklaştılar ve kağıt parayla birlikte metal paraları kullanmaya devam ettiler. Bu noktada hükümetlerin başlangıçta kağıt para ile herkesçe kabul görmüş, bilinen bir değer arasında bir bağ kurması gerekliydi.
Bu değer bağlantısı öncesinde kısmen olmak üzere artık tamamen kopmuş durumda.
Bugün kağıt paralarımızın gerçek bir kendinde (intrinsic) bir değeri olmamasının yanı sıra rezerv bankacılığı ve kredi genişlemesi gibi karmaşık yollarla sürekli paranın değeri şişirildi ve sonunda değeri düşürüldü. Hükümetleri para ve kredinin arzını genişleterek enflasyona neden olurlar. Ve para arzındaki bu genişleme tam anlamıyla paranın değerini ucuzlatır. Bu günümüzde artık ABD dolarının satın alma gücünü öncesine kıyasla çokça kaybetmiş olduğunun da bir göstergesidir.
Enflasyonun etkileri
Hükümetler ve merkez bankaları tarafından para ve kredi arzının devam eden genişlemesi enflasyonu oluşturmaktadır. Paranın bu kasıtlı olarak düşürülmesi kademeli olarak paranın satın alma gücünde bir kayba yol açar. Ve bilindiği üzere satın alma gücündeki kayıp zaman içinde birçok emtianın daha yüksek fiyatlara satılması sonucunu doğuruyor. Satın alma gücündeki kayıp ve hemen ardından gelen fiyat artışları enflasyonun yarattığı etkilerdir.
Altın ve ABD doları
Değeri düşen bir ABD doları daha fazla altın fiyatı anlamına gelmektedir. Bunun tersi de doğrudur. Altın fiyatlarıyla ABD dolarının satın alma gücü ters korelasyona sahiptirler.
Altın fiyatları geçtiğimiz yıl ons başına 2060 $ seviyesine çıktığında yüzyıl önce bir ons altının sabitlenmiş olduğu 20.67 $ miktarının tam yüz katına ulaşmıştı. Bu da ABD dolar satın alma gücünün başlangıçtaki oranına kıyasla %99 seviyesinde değerini kaybettiğini gösteriyor. Aslında enflasyon yükseldiği için altın fiyatları yukarı çıkmaz, altın fiyatlarının sadece yukarı yönlü hareketi gerçekleşmiş ABD dolar satın alma güc kaybının dengelenmesi sebebiyle yansımasıdır.


www.yatirimim.com

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.