ABD, Enflasyon 1982’den beri en büyük yıllık artışı kaydetti (Enver Erkan/Tera Yatırım )

https://terayatirim.com/arastirma/teradan-notlar/120120221433

ABD: Enflasyon 1982’den beri en büyük yıllık artışı kaydetti…

ABD’de tüketici fiyat endeksi 2021 Aralık ayında %7 arttı. Enflasyon, Kasım ayına göre ise %0,5 artış gösterdi. Değişken gıda ve enerji bileşenleri hariç tutulduğunda, çekirdek fiyatlar önceki aya göre %0,6 ve bir önceki yıla göre %5,5 arttı. Tüketici fiyatları geçen yıl neredeyse kırk yılın en yüksek artışını kaydetmiş oldu, bu da Fed'in faiz artırımlarının Mart ayında başlamasına zemin hazırlayan kızgın bir enflasyon zemini olduğunu gösteriyor. Enflasyon açısından arz sorunları halen fiyatlarda katılık yaratıyor. Bu oranın durağanlaşmasına ve gerilemesine dayanak oluşturan beklentiler ise az sorununun hafiflemesi, gelecek yıl yüksek bazın etkisinin hissedilecek olması ve muhtemelen daha sıkı finansal koşulların talep enflasyonunu dizginlemesi olarak görülüyor. Görüldüğü üzere, geçicilik tam olarak kendiliğinden sağlanacak bir olgu değil. Nette yüksek enflasyona ek olarak toparlanan istihdam teorik olarak faiz artış kriterlerini karşılıyor.

Alt kalemlere bakacak olursak; Mevsimsellikten arındırılmış tüm kalemlerdeki artışa en büyük katkı barınma ile ikinci el otomobil ve kamyon endekslerindeki artışlar oldu. Gıda endeksi de son aylara göre daha az artmasına rağmen Aralık ayında %0,5 artarak katkıda bulundu. Enerji endeksi Aralık ayında düşerek uzun bir dizi artışa son verdi; hem benzin hem de doğal gaz endekslerinin düşmesiyle %0,4 düştü. Barınma ve kullanılmış araba ve kamyon endekslerinin yanı sıra, ev eşyaları ve operasyonları, giyim, yeni araçlar ve tıbbi bakım endekslerinin tümü Aralık ayında arttı. Kasım ayında olduğu gibi, motorlu taşıt sigortası ve rekreasyon endeksleri de ay boyunca düşüş gösteren birkaç endeks arasında yer aldı. Aralık ayında yükselen diğer endeksler arasında havayolu ücretleri (%2,7), kişisel bakım (%0,5), tütün (%0,7) ve eğitim (%0,1) yer alıyor. Geçen yıla göre enerji endeksi %29,3, gıda endeksi %6,3 arttı.

 
TÜFE'de mevsimsellikten arındırılmamış 12 aylık yüzde değişim, Aralık 2020 - Aralık 2021… Kaynak: Bloomberg, US Department of Labor

Sonuç olarak; Fed’in görüşlerini değiştirmeyecek ve geçici söyleminden çok önce vazgeçmiş olarak eylem planını etkilemeyecek bir veri. Bazı kalemlerdeki durağanlık etkisinin yanı sıra, hizmetler ve havayollarında bir talep azalışı göstermiyor olması olumlu. Varyantın etkili olduğu dönemlerde aktivitenin hizmetler sektöründe azalmaması, dolayısıyla aslında talebin azalmaması Fed’in daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır. Bir diğer etmen, reel ücretler tarafında.. Yıllık bazda reel ücretler haftalık ücretlerde %2,3 ve saatlik ücretlerde %2,4 gerilemiş durumda. Çalışanların maaşı enflasyon karşısında aşınmaya devam ediyor.

Fed’in Mart ayında faiz artırması çok yüksek bir ihtimal haline gelmeye başladı. Yüksek veriler, tahvil getirilerini de mevcut eğiliminde tutacaktır. Muhtemelen aşırı etki tepki durumu, baz senaryoya yakın bir tablo çizildiği için olmayacak. 14-15 Aralık FOMC tutanaklarında da güçlenen ekonomi ve yüksek enflasyonun faiz artırımlarının beklenenden daha erken ve hızlı gerçekleşmesine neden olabileceği vurgusu ön plana çıkmıştı. Ancak, Fed açısından işin fiyatlara dahil olmayan kısmı bilanço müdahalesi. Bunu ne sertlikte ve ne ölçüde yapacak, halen belli değil. TÜFE’nin normalleşmesine ilişkin gerek talebin sönümlenmesi, gerekse de arz sorunlarının hafiflemesi kaynaklı beklentiler var. Fed üyelerinin çoğunluğu ise enflasyonun bozucu etkilerinden kaçınılması gerektiğini düşünüyor. Powell’ın dediği gibi; bir yandan enflasyonla mücadele ederken bir yandan da ekonomik büyümeye zarar vermemek olgusu gözetilecektir, Powell da bu konuda şimdilik limitleri yukarı çekmekten kaçınıyor. Ancak şu açıklaması önemliydi aslında: “Yüksek enflasyon ABD’deki ekonomik toparlanma için ciddi bir tehdit ve enflasyonu soğutmak için daha agresif faiz artırımlarına ihtiyaç duyması halinde Fed bunu yapacaktır.” 26 Ocak toplantısında bilanço küçültme stratejisine ilişkin daha fazla satır başı görebilmeyi umuyoruz.


 Enver Erkan
 Araştırma - Başekonomist
 Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.terayatirim.com
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.