2025 yılı emeklilerine 2024 yılı emeklilerine oranda %25-35 oranında daha düşün bir emekli maaşı bağlanması ve bu maaş farklarının gelecekte de artarak devam etmesi riski var- HAK-İŞ Konfederasyonu

HAK-İŞ Konfederasyonundan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Son zamanlarda kamuoyunda, çalışanlarımızın 2024 yılında emekli
olmalarının 2025 yılına göre daha avantajlı olacağı, emekli maaşlarının
daha yüksek olacağı ve bu farkın gelecek yıllara da sirayet edeceği
konusunda tartışmalar yer almaktadır.

Bu çerçevede, üyelerimizin ve çalışanlarımızın hak kaybına uğramamaları
ile ilgili aşağıdaki hususların dikkate alınmasında fayda görülmektedir.

Emekli Maaşları Nasıl Hesaplanıyor

Söz konusu maaş farkları, emekli maaşlarının hesaplanmasında esas alınan
güncelleme katsayısının belirlenmesi yönteminden kaynaklanmaktadır.
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu’nun 29. maddesi kapsamında emekli aylıkları, sigortalının her
yıla ait prime esas kazancının, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep
tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme
katsayısı ile güncellenerek bulunmaktadır. Güncelleme katsayısı ise her
yılın Aralık ayına göre TÜİK tarafından açıklanan tüketici enflasyonu
tamamı ile büyüme hızının yüzde 30’unun toplamına (1) tam sayısının
ilâve edilmesi sonucunda bulunan değeri ifade etmektedir. Ayrıca emekli
aylıklarının hesaplanmasında aylığın başlangıç tarihinin yılın ilk altı
aylık dönemine rastlaması halinde Ocak ödeme dönemi içinde mevcut
emeklilere verilen zam kadar, yılın ikinci altı aylık dönemine
rastlaması halinde ise Ocak ve Temmuz aylarındaki emekli maaş artış
oranları kadar artırılarak, sigortalının başlangıç aylığı hesaplanır.
Buna göre emekli maaşlarının hesaplanmasında üç temel gösterge etki
etmektedir; Tüketici enflasyonu, büyüme hızı ve ocak yada temmuz
aylarında yapılan maaş zamları.

Fark Nereden Kaynaklanıyor

Yukarıda açıklandığı üzere emekli aylığının, başvuru tarihindeki önceki
yıla ait tüketici enflasyonu ve yıl içerisindeki emekli aylık
artışlarına göre belirlenmesi sebebiyle başvuru tarihi büyük bir önem
arz etmektedir.

Bu kapsamda 2024 yılı emekli aylığı hesaplamasında 2023 yılı verileri
üzerinden hesaplama yapılmaktadır. 2023 yılı için güncelleme katsayısı
(TÜFE % 64,77, GH % 4,5) 1,6612 olmaktadır. Ayrıca 2024 yılı Ocak ve
Temmuz aylarında kümülatif olarak emekli aylıklarına yapılan zam oranı %
86,16 olup bu artış oranı da 2024 yılı emeklilerinin maaşlarına
yansıtılacaktır.

Ancak 2025 yılı emeklilerinin maaşlarının hesaplanmasında ise bir önceki
yılın verileri dikkate alınacaktır. 2024 yılı enflasyon oranı ve büyüme
hızı henüz netleşmemekle birlikte, Orta Vadeli Plan (OVP) tahminlerine
göre 2024 yılı TÜFE’nin % 35, GH’nın % 3,7 olması beklenmektedir. Buna
göre 2025 yılı emeklilerinin emekli aylığı hesaplamasında kullanılacak
güncelleme katsayısının 1,366 gerçekleşmesi beklenmektedir. Ayrıca 2025
yılı emekli aylığı hesaplanmasında 2024 yılı kümülatif zam oranı olan %
86,16’lık artış da uygulanamayacaktır.

Görüldüğü yıllar arasındaki enflasyonun önemli oranda düşmesinden
kaynaklı olarak 2025 yılı emeklilerimizin 2024 yılı emeklilerimize
oranla önemli oranda düşük miktarda bir maaş bağlanması söz konusu
olacaktır. Bu oranın, her bir sigortalı için değişkenlik göstermesine
rağmen yaklaşık % 25-35 arasında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Daha da vahim olan husus söz konusu bu farkın gelecek yıllarda da
maaşlara yapılan zam oranlarına göre artarak devam edeceği gerçeğidir.
2024 Yılı Emeklisi Olabilmek İçin En Geç Ne Zaman Müracaat Etmeliyim

  Yukarıda açıklandığı üzere 2025 yılı emeklilerimizin 2024 yılı
emeklilerimize oranda %25-35 oranında daha düşün bir emekli maaşı
bağlanması ve bu maaş farklarının gelecekte de artarak devam etmesi
riski bulunmaktadır. Bu nedenle yıl sonuna kadar herhangi bir yasal
değişiklik yapılmaması halinde, emeklilik şartlarını doldurmuş ve yakın
gelecekte emeklilik düşünen sigortalılarımızın 2024 yılı emeklisi
olabilmek için aşağıdaki tarihlere dikkat etmelerinin menfaatlerine
olacağını düşünüyoruz.

Kamu kurumları ile sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait
şirketlerde çalışan ve ücretlerini ayın 15’inde alan işçilerimizin 14
Ocak 2025 tarihine kadar emeklilik dilekçesini vermeleri halinde 2024
yılı emeklisi olarak sayılacaklardır.

Özel sektörde, kamu kurumlarında ve sermayesinin yüzde 50’sinden
fazlası kamuya ait şirketlerde çalışan işçilerden ücretlerini her ayın
1’inde alanların ise emeklilik dilekçelerini 31 Aralık 2024 tarihinden
önce vermeleri halinde 2024 yılı emeklisi sayılacaklardır.
Emeklilik dilekçesini bu tarihlerden sonra verecek olan işçilerimiz ise
2025 yılı emeklisi sayılacaklardır.

Konfederasyonumuzun Yasal Değişiklik Yapılması Yönündeki Çalışmaları
Mevcut haliyle emeklilik sistemimizin ve özellikle emekli maaşı
hesaplamalarının adil bir yapıdan uzak olduğu ortadadır. Prim gün
sayısına göre artması gereken emekli maaşlarının bilakis azaldığı bir
hesaplama sisteminin kabul edilmesi mümkün değildir. Bu amaçla, sorunun
adil ve hakkaniyetli bir çözüme kavuşturulması için, Üniversite Öğretim
Üyeleri, Sosyal Güvenlik Uzmanları ve Konfederasyonumuz Uzmanlarından
oluşan geniş bir heyetle yürüttüğümüz bilimsel çalışmanın da sonuna
gelmiş bulunuyoruz. Önümüzdeki günlerde, yukarıda dile getirilen adalet
ve hakkaniyetten uzak sistemin, emekli maaş bağlanma yönteminin adil ve
sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ve önümüzdeki yıllarda da
yaşanabilecek önemli enflasyon farklarından etkilenmeyecek yasal
değişiklik önerilerini de içeren raporumuzu kamuoyu ile paylaşacağız.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 2024 yılını Türkiye
Emeklileri Yılı olarak ilan etmesini kıymetli buluyoruz. Bu açıdan
emekli aylıklarında yaşanan mağduriyetlerin çözülmesi için sosyal
diyalog çerçevesinde, hazırladığımız raporu ilgili birimlere sunarak
adil bir çözüm arayışlarımızı devam ettireceğiz. Türkiye Büyük Millet
Meclisi’nin açılması ile birlikte ayrıca hazırlamış olduğumuz kanun
taslağı önerisini de ilgili mercilere ileterek, sorunun adil bir çözüme
kavuşturulacağına inanıyoruz.

HAK-İŞ Konfederasyonu olarak, herhangi bir hak kaybı yaşanmaması için
işçilerimizin muhtemel yasa değişikliği için ilgili tarihleri
beklemelerini ve sürecin işleyişine göre emeklilik kararı vermelerini
önermekteyiz.