3 yıldır hayatımızda olan koronavirüs salgını 2022 yılında piyasalar üzerindeki etkisini kaybederken, üçüncü çeyrekte devam eden Rusya Ukrayna savaşı,
küresel gıda, petrol ve emtia fiyatlarındaki yükseliş, küresel çapta artan enflasyon, resesyon endişeleri, enflasyonu engellemek amacıyla Amerika Merkez
Bankası ( öncülüğünde diğer Merkez Bankaları tarafından atılan sıkılaşma adımları küresel piyasalar üzerinde etkili olan unsurların başını çekti
v
Petrol fiyatları, küresel durgunluk beklentilerinin talebe zarar vereceği endişeleriyle düşüşe geçerken, Brent petrolün varili Eylül ayında 82 45 dolara kadar
geriledi Düşen petrol fiyatları sonrası OPEC+’ ın 5 Ekim'deki toplantısında günlük 2 milyon varil kesinti yapma kararının ardından Brent tipi petrolün varili
bugün 98 doların üzerine kadar çıktı
v
İngiltere’de Eylül ayında yıllık enflasyon 10 1 ile 40 yılın zirvesini yeniledi Almanya'da yıllık enflasyon Eylül'de 10 9 seviyesine çıkarak ülkenin Euro para
birimine geçtiği yaklaşık 20 yıllık dönemde ilk kez çift haneyi gördü Euro Bölgesi’nde Eylül’de 10 olan yıllık enflasyon Ekim ayında 10 7 ile rekor tazeledi
v
ABD’de Haziran ayında 9 1 ile 1987 yılından beri en yüksek seviyesini gören yıllık enflasyon Eylül ayında 8 2 ’ye gerilemesine rağmen yüksek seviyelerde
kalmayı sürdürdü Çekirdek enflasyon ise Eylül ayında yıllık 6 6 ile 1982 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı
v
ABD’de yüksek enflasyonu kontrol altına almak için Fed’in agresif faiz artışlarına devam etmesiyle dolar güçlenirken, ABD 10 yıllık tahvil faizi yükseldi Dolar
endeksi 114 seviyesinin üzerine kadar çıkarken, Euro/Dolar paritesi 1 0 sınırının altına inerek 0 95 ’li seviyelere kadar geri çekildi ABD 10 yıllık tahvil faizi
4 338 ile Kasım 2007 ’den bu yana en yüksek seviyesine çıktı
v
Amerika Merkez Bankası ( 2022 yılı Mart ayında 25 baz puan, Mayıs ayında 50 baz puan, Haziran, Temmuz, Eylül ve Kasım aylarında 75 ’er baz puan
artırarak 3 75 4 00 aralığına yükseltti Bu, 2007 Aralık ayından bu yana görülen en yüksek seviye oldu Fed Başkanı Powell faiz artışlarına ara vermeyi
düşünmek için çok erken olduğunu dile getirirken, Aralık toplantısında daha sınırlı faiz artışının gündeme gelmesinin olası olduğunu belirtti
v
İngiltere Merkez Bankası( BoE Kasım ayında politika faizini 75 baz puan artırarak 2 25 ’ten 3 seviyesine yükseltti Böylece Banka, 1989 'dan bu yana
görülen en büyük faiz artışını yaparken, politika faizini de 2008 ’den beri en yüksek seviyeye çıkarmış oldu Ayrıca Banka, enflasyon sürdürülebilir biçimde
hedefe dönene kadar daha fazla faiz artışı gerekebileceği belirtti
v
2022 yılı Temmuz ayında 50 Eylül ayında 75 baz puanlık artış yapan Avrupa Merkez Bankası ( resesyon endişelerine rağmen rekor yüksek enflasyonu
dizginlemek için agresif faiz artışına Ekim ayında da devam etti AMB, Ekim ayı toplantısında da 75 baz puanlık faiz artışına giderek ana refinansman oranını
2 marjinal borç verme imkânını 2 25 ve mevduat faizini 1 50 seviyesine yükseltti AMB Başkanı Lagarde faiz artırım döngüsünün sona ermediğini, orta
vadeli enflasyon hedefine ulaşmak için faiz oranlarının daha da artacağına işaret etti
Türkiye özelinde ise devam eden Rusya Ukrayna savaşı, yüksek enflasyon, TL’deki değer kaybı, TCMB kararları ve jeopolitik riskler
yerel varlık fiyatlamaları üzerinde etkili olan unsurlar oldu
.
2022 yılının ilk çeyreğinde 7 5 büyüyen Türkiye ekonomisi, 2022 yılının ikinci çeyreğinde 7 3 büyüdü
.
Türkiye’de enflasyondaki yükseliş üçüncü çeyrekte de devam ederken Ekim ayında yıllık enflasyon, 85 51 ile serinin rekoruna
yükseldi Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ ÜFE) ise, yıllık bazda 157 69 artarak rekor kırdı
.
TCMB, 2022 yılı son Enflasyon Raporu’nda, 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 60 4 ’ten 65 2 ’ 2023 yıl sonu enflasyon tahminini
19 2 ’den 22 3 seviyesine yükseltti
.
Türkiye tahvil faizleri, yüksek enflasyona rağmen Merkez Bankası’nın faiz indirim kararlarının etkisiyle yükselişe geçerken, 10 yıllık
tahvil faizi 2022 yılı Mart ayında 27 98 ile rekor kırmıştı Haziran ayında TCMB, bankaların yabancı para yükümlülükleri için
tutacağı Türk lirası tahvillere 5 yıl ve daha uzun vade şartı getirmesiyle, Türkiye uzun vadeli tahvil faizlerinde sert düşüşler yaşanırken
TCMB’nin Ağustos ayında yaptığı düzenlemede bankaların verecekleri ticari kredilerde faiz oranlarına getirilen katsayıya bağlı olarak
menkul kıymet tesis etmek zorunda kalacağının belirtilmesiyle faizlerdeki düşüş devam etti Ekim ayında, TCMB’nin liralaşma stratejisi
kapsamında bankalar için uyguladığı Türk lirası cinsinden menkul kıymet tesisi oranını 3 ’ten 5 ’e yükseltmesinin ardından 10 yıllık
tahvil faiz oranı 10 22 seviyesine kadar gerileyerek 2020 yılı Şubat ayından bu yana en düşük seviyesini gördü
.
Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını, 2022 yılında gerçekleştirdiği 7 toplantısında değiştirmeyerek 14 seviyesinde
sabit bırakan TCMB, enflasyondaki yükselişe rağmen Ağustos toplantısında 100 Eylül toplantısında 100 ve Ekim ayı toplantısında 150
baz puan indirim yaparak 10 50 seviyesine çekti
.
Rusya Ukrayna savaşına ilişkin gelişmeler, petrol ve emtia fiyatlarındaki yüksek seviyeler, küresel çapta bir çok merkez bankasından
atılan sıkılaşma adımlarına rağmen düşmeyen enflasyon, resesyon endişeleri, Fed’in ve diğer merkez bankalarının faiz kararları küresel
fiyatlamalar üzerinde etkili olabilir
.
Türkiye özelinde ise Rusya Ukrayna savaşının getireceği riskler, yükselişini sürdüren enflasyon, TL’de devam eden değer kaybı, yaklaşan
seçime ilişkin gelişmeler ve TCMB’nin kararları yerel varlık fiyatlamaları üzerinde etkili olabilecek unsurların başını çekiyor
BMD Araştırma
Bizim Menkul Değerler A.Ş.
bmd.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.