Bütçe dengesi (Oyak Yatırım)

Sayın MATRİKS HABER,
Bütçe Dengesi Raporumuz için tıklayınız.
Bütçe açığında artışa devam
İlk 8 ay bütçe açığı 973.5 milyar TL… Ağustos ayında merkezi yönetim bütçesi 129.6 milyar TL açık vererek geçen senenin aynı ayında kaydedilen 51.3 milyar TL'lik fazlaya nazaran büyük miktarda bozulma gösterdi. Faiz dışı denge ise açık ise geçen sene Ağustos’ta görülen 138.4 milyar TL'lik fazlaya karşılık bu yıl 32.5 milyar TL açık verdi. Böylece yılın ilk 8 ayında bütçe açığı 973,5 milyar TL ile yılsonu için öngörülen 2.15 trilyon TL’nin %45.3’üne ulaşırken geçen sene ilk 8 ayda yılsonu gerçekleşmesinin %27.8’ine ulaşılmıştı. Hatırlatmak gerekirse OVP’de yayınlanan revize verilere göre bu yılın sonunda bütçe açığının GSYH’nin %6.4’ü yerine %4.9’u olması öngörülüyor. Ağustos’ta 12 aylık toplam bazda 2.0 trilyon TL’ye ulaşan bütçe açığı OVP’de öngörülen GSYH’nin %4.45’ine karşılık geliyor. Bu yüzden yılsonu öngörülen 2.15 trilyonun tutturulabilmesi için son 4 ayda bütçe açığının geçen seneye nazaran en fazla 180 milyar TL yukarıda olması gerekiyor. Zaruri harcamaların ağırlığının hissedildiği ve vergi gelirlerinin tüketimde beklenen yavaşlama nedeniyle azalabileceği bu dönemde, yılın en yüksek bütçe açığının verildiği Aralık ayındaki bütçe performansı hedefi tutturmak açısından kritik önemde olacak.
Vergi gelirlerinde zayıflama… Ağustos’ta vergi gelirleri geçen senenin aynı dönemine göre reel bazda %30.1 düşüşle 576.7 milyar TL olurken faiz dışı giderler %0.1 artışla 723.3 milyar TL oldu. Vergi gelirlerindeki düşüşte Haziran 2023’te yapılan yapılandırmanın etkisiyle kurumlar vergisinin reel bazda %91.7 azalması, ÖTV gelirlerinin %19.0 reel düşüşle 128.2 milyar TL’ye gerilemesi, ithalattan alınan KDV’nin %25.5 düşüşle 109.5 milyar TL’ye gerilemesi etkili oldu. Vergi gelirlerindeki düşüşe karşılık Ağustos’ta vergi dışı gelirler geçen seneye göre %6.0 reel artışla 114 milyar TL oldu. Artışta Hazine portföyü ve iştirak gelirlerinin %978 büyümeyle 6.6 milyar TL, alınan bağış ve yardımların %333 artışla 16.1 milyar TL’ye ulaşması önemli rol oynadı. Faizler, paylar ve cezalar ise %25.5 düşüşle 62.1 milyar TL’ye geriledi. Para politikasının gecikmeli etkileriyle önümüzdeki dönemde ekonomik aktivitede yavaşlamanın belirginleşmesi mal ve hizmet üzerinden vergilerle ithalden alınan KDV gelirlerini olumsuz etkileyerek gelirlerdeki reel düşüşün devam etmesine neden olabilir. Bu yüzden esnek bir harcama yapısı olmamakla birlikte bütçe disiplinini sağlamak adına harcama kısıcı önlemlere başvurulduğunu görebiliriz.
Faiz dışı giderlerde kısıtlı manevra alanı… Giderler tarafında ise faiz dışı giderler arasında sosyal güvenlik açığı geçen seneye göre %7.2 reel düşüş gösterse de 114.4 milyar TL ile toplam faiz dışı giderlerin %15.8’ini oluşturdu. Ağustos’ta görev zararları geçen seneye göre %106.3 artışla 36.7 milyar TL olurken tarımsal amaçlı transferler %70.9 artışla 4.8 milyar TL oldu. Bütçe üzerinde uzun zamandır yük oluşturan KİT’lere borçlar Ağustos’ta yıllık %64.5 düşüşle 17.3 milyar TL olurken yılbaşından bu yana %29 artışla 196.8 milyar TL’ye ulaştı. Ağustos’ta faiz giderleri ise %26.7 düşüşle 97 milyar TL olarak gerçekleşti. Önümüzdeki dönemde deprem bölgesine harcamalarının devam edecek olması, EYT, KİT’lere borçlar ve yüksek faizler gibi zorunlu harcamalarının devam edecek olması bütçe dengesinde kısa vadede düzelme görmemizi engelleyecek gibi görünüyor.

 Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 https://www.oyakyatirim.com.tr/

                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.